ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის კვლევის მიხედვით, ყველაზე ხშირად ქართველი ახალგაზრდა ექიმები რეზიდენტურაზე გაერთიანებულ სამეფოში ან შეერთებულ შტატებში მიემგზავრებიან, ან გერმანიაში სტაჟირებას ახალგაზრდა სამედიცინო პერსონალთან გადიან. საბერძნეთი და ისრაელი ასევე პოპულარული დანიშნულების ქვეყნებია. ჯანმოს მონაცემებით, 2021–2022 წლებში საქართველოში განათლებამიღებული 770 ექიმი მუშაობდა ჯანმო-ს ევროპის რეგიონის ქვეყნებში, საიდანაც ყველაზე მეტი გერმანიაში დასაქმდა.ჯანდაცვის ექსპერტი სანდრო ურუშაძე ამბობს, რომ ქვეყნიდან ექიმების გადინების მიზეზი განათლების დაბალი ხარისხი და კარიერული განვითარების მცირე შანსებია. მისი თქმით, ბაზარზე არსებული ექიმების სიჭარბე ახალგაზრდა კადრებს განვითარების შესაძლებლობას არ უტოვებს, რის გამოც ისინი იღებენ გადაწყვეტილებას, ქვეყანა დატოვონ და სხვა ქვეყანაში მიიღონ შესაბამისი განათლება. მისი თქმით, დარგში არაკონკურენტულ გარემოს ექიმებს შორის ხელფასების არათანაბარი განაწილებაც ქმნის.“ახალი ექიმისთვის ძალიან ძნელია საქართველოში თავის დამკვიდრება. ექიმების კადრების სიჭარბე, ადგილს აღარ უტოვებს ახალგაზრდას, რომ დაიმკვიდროს თავი, განვითარდეს, ისწავლოს, გაიზიაროს გამოცდილება, რომელიც პირველ წლებშია განსაკუთრებით აუცილებელი. კლინიკური პრაქტიკაც, რაც ჩვენთან არის, ფორმალობად გადაიქცა, ჩვენთან პრაქტიკულად პაციენტის ნახვის და პაციენტის გასინჯვის დეფიციტია ხოლმე იმისთვის, რომ ადამიანმა რაღაც ცოდნა შეიძინოს.ახალ ექიმს არ აქვს შანსი, რომ მაღალი დონის პროფესიონალად ჩამოყალიბდეს. ანაზღაურებაც ბუნებრივია ახალგაზრდა ექიმებისთვის ძალიან მცირეა. არის პროფესიები, სადაც ბუნებრივია კარგია ანაზღაურდება, თუმცა არის პროფესიები, მაგალითად იგივე ოჯახის ექიმი, რომელიც მალე დეფიციტურ და იშვიათ პროფესიად გადაიქცევა.გარდა ამისა, არათანაბრად არის განაწილებული შემოსავლები ექიმებში. თუ ვთქვათ 4%-ს ექიმების აქვს 10 000 ლარზე მეტი შემოსავალი და 15%-ს აქვს 5 000 ლარზე მეტი, დანარჩენ ექიმებს აქვთ საშუალო და მასზე ნაკლები ხელფასი. ეს უთანაბრობა, შეიძლება ვიფიქროთ, რომ არის იმის შედეგი, რომ ექიმების სიჭარბესთან ერთად, მოთხოვნა გარკვეულ კონკრეტულ პერსონებზეა და არა პროფესიებზე.კომერციული მხარე უფრო მეტია აქ, ვიდრე პაციენტის მიმართ ყურადღება. ამიტომაც, გარდა ზოგადად სისტემის ორგანიზაციული და პოლიტიკური მოწყობისა, ძალიან მნიშვნელოვანია ეთიკურ მხარეზეც - პროფესიულ ეთიკაზე ვიფიქროთ.ბევრი გამოწვევის წინაშე ვდგავართ და ამიტომ, ყველა ექიმსაც და ახალგაზრდასაც ურჩევნია ხოლმე, რომ მოძებნოს ისეთი ქვეყანა, სადაც მათი პროფესია და მათი საქმე უფრო დაფასებული იქნება”, - ამბობს ჯანდაცვის ექსპერტი სანდრო ურუშაძე.ჯანმოს ანგარიშის მიხედვით, 2021 წელს ექიმების საშუალო ყოველთვიური ხელფასი 1500 ლარი იყო, ექთნების კი - 774 ლარი. ექიმების 14% თვეში 5500 ლარს ან მეტს გამოიმუშავებდა, ხოლო 4% - 10 000 ლარს ან მეტს.

ჩემი ინფორმაციით, ექთნებისთვის მინიმალური ხელფასის განსაზღვრის შემდეგ მათი საშუალო ხელფასი 700 ლარამდე გაიზარდა - ამის შესახებ ექთნების პროფესიული განვითარების ასოციაციის ხელმძღვანელმა მარინა სახვაძემ bm.ge-სთან განაცხადა.მისი თქმით, ეს მაჩვენებელი მეტყველებს, რომ 2023 წელს ამოქმედებულ რეგულაციას, რომლის მიხედვითაც, ექთნის მინიმალური ანაზღაურება განისაზღვრა, დადებითი ეფექტი აქვს. თუმცა ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ქვეყანაში ექთნების დეფიციტი შემცირდა. როგორც მარინა სახვაძე ამბობს, დეფიციტი კვლავ დეფიციტად რჩება.2023 წლის პირველი იანვრიდან, ექთნების მინიმალური ხელფასი საათში 4.4 ლარით (თვეში მინიმუმ 792ლარი) განისაზღვრა. 2024 წლის 1-ელი იანვრიდან კი, მინიმალური სახელფასო ზღვარი დაუწესდათ შემდეგ პოზიციებზე დასაქმებულ სამედიცინო პერსონალს: უმცროსი ექიმი - თვეში, არანაკლებ 960 ლარი (საათში - 5 ლარი) დარიცხული; ექთნის თანაშემწე - თვეში არანაკლებ 672 ლარი (საათში - 3,5 ლარი) დარიცხული; ბებიაქალი - თვეში, არანაკლებ 844 ლარი (საათში - 4,4 ლარი) დარიცხული; სანიტარი - თვეში არანაკლებ 576 ლარი (საათში - 3 ლარი ) დარიცხული. „ექთნების საშუალო ხელფასი 700 ლარზე ნაკლები აღარ არის, მაგრამ ამან ექთნების რაოდენობაზე მაინც ვერ იმოქმედა. ისევ დეფიციტია. თუმცა პროფესიულ კოლეჯებში მსურველების რაოდენობა გაიზარდა. არცერთი კოლეჯი, რომელსაც საექთნო პროგრამა აქვს, შეუვსებელი არ დარჩენილია. კოლეჯებში ეს პროფესია მოთხოვნადი გახდა”, - განაცხადა მან და დასძინა, რომ ეს მაინც არ ნიშნავს იმას, რომ დეფიციტი აღმოიფხვრება, ვინაიდან ქვეყნიდან კადრების გადინება კვლავ აქტუალური პრობლემაა.“ჩემთან კოლეჯში საექთნოზე მოსულ სტუდენტებს რომ ვკითხე, რატომ ჩააბარეს, 20-დან 10-მა მითხრა, რომ გერმანიაში უნდა წასვლა და ამიტომ ჩააბარა. გადინება ისევ აქტუალური პრობლემაა, ექთნების დეფიციტს ამიტომაც ვერ ვავსებთ”, - განაცხადა ექთნების პროფესიული განვითარების ასოციაციის ხელმძღვანელმა.ცნობისთვის, საქსტატის მონაცემებით, 2024 წელს, საქართველოში 21,3 ათასი ექთანი იყო, 2023 წელს - 21,5 ათასი, ხოლო 2022 წელს 22,0 ათასი. ეს მაჩვენებლები ადასტურებს იმას, რომ ექთნების რაოდენობა იკლებს.bm.ge

სურსათის შემდეგ, საქართველოში ყველაზე მეტად ჯანდაცვის სექტორი გაძვირდა. როგორც ოფიციალური სტატისტიკიდან ირკვევა, ჯანდაცვის ჯგუფში ფასების ზრდამ წლიურ ჭრილში 9,3% შეადგინა. სპეციალისტების უმეტესობა ფიქრობს, რომ სამედიცინო ხარჯი ძირითადად თვითნებურად არის გაზრდილი, რაც კორუფციულ ნიშნებს შეიცავს და მოსახლეობის მდგომარეობაზე ნეგატიურად აისახება.აღმოჩნდა, რომ ჯანდაცვის სექტორში ყველაზე მეტად - 26%-ით საავადმყოფოს მომსახურება არის გაძვირებული, ასევე გაძვირებულია მედიკამენტები, თერაპევტის კონსულტაცია, ქირურგიული მომსახურება და სტომატოლოგიური სერვისები.საქართველოში ინფლაციის ტენდენცია მზარდია, აგვისტოში ინფლაციამ 4.6% შეადგინა, რაც ბოლო ორი წლის მაქსიმუმია.გაძვირება ყველაზე მტკივნეულად აისახა იმ ადამიანებზე, რომლებსაც ძვირად ღირებული მომსახურება სჭირდებათ ან კლინიკებში ხშირად უწევთ სიარული. ამ მხრივ განსაკუთრებით ფსიქიატრიული კლინიკების პაციენტებს აქვთ პრობლემა.მარტო ფსიქიატრის კონსულტაცია 120 ლარზე იაფი თითქმის არსადაა. თანაც, ვიზიტი პაციენტებს ლამის ყოველთვიურად უწევთ, რასაც წამლების ასევე გაზრდილი ფასი ემატება. ჯამში, ყოველთვიური ხარჯი 250 ლარს აჭარბებს, რაც ნებისმიერი ოჯახისთვის საკმაოდ მძიმე ტვირთია.როგორც ჯანდაცვის სფეროს სპეციალისტი, ორგანიზაცია ,,გახსოვდეს ჰიპოკრატეს" დამფუძნებელი მარინა ბერაძე აღნიშნავს, სამედიცინო დაწესებულებებში ფასების ზრდა ინფლაციის მაჩვენებელს ბევრად აჭარბებს და გარკვეული სახის დარღვევებზეც მიგვანიშნებს."ერთიანი სტანდარტი ვერ იქნება, მაგრამ არც ის მდგომარეობაა სახარბიელო, რაც დღეს კლინიკებთან დაკავშირებით არსებობს ფასების კუთხით. მარტო ექიმის კონსულტაციის ფასი კლინიკებში 100-დან 200 ლარამდე არის გაზრდილი და ტენდენცია კიდევ გრძელდება. კერძო სექტორი დაინტერესებულია მაღალი გადასახადი დაწესდეს. ყველა სფერო პრობლემურია, მაგრამ განსაკუთრებით ცუდ მდგომარეობაში არიან ქრონიკული პაციენტები, რომლებსაც მთელი ცხოვრების განმავლობაში უწევთ მკურნალობა - მედიკამენტის მიღება და ექიმის კონსულტაცია. რამდენად ხშირად ისარგებლებენ ამ სერვისით, მით მეტი იქნება გასაწევი ხარჯი, თუ არ მიეკუთვნება სოციალურად დაუცველის, ომის ვეტერანის ან პედაგოგის კატეგორიას. დანარჩენი, ე. წ. შუალედური ფენა მნიშვნელოვანწილად შეღავათის მიღმაა და თავად უწევს სამედიცინო მომსახურების ხარჯთან გამკლავება. კლინიკები მასობრივად ერთი პრინციპით მუშაობენ - რაც შეიძლება მეტი ფული მიიღონ და მიზანს აღწევენ კიდეც. კლინიკების მონიტორინგით პრობლემა არ გადაწყდება. მიზეზი საკმაოდ კომპლექსურია, იფლანგება ფული და მომხმარებელს უწევს გადახდა. დროა, მთავრობა ჯანსაღ საბაზრო პრინციპებზე გადაერთოს, რომ უარესი შედეგი არ მივიღოთ", - განაცხადა მარინა ბერაძემ ჩვენთან საუბრისას.აშკარაა, რომ ძვირდება როგორც კლინიკების მომსახურების სერვისი, ასევე მედიკამენტები, რასაც რეგულაციების გამკაცრებაც ვერ შველის.ჯანდაცვის ექსპერტი ვატო სურგულაძე აცხადებს, რომ ჯანდაცვის სერვისის გაძვირების მიზეზი აუცილებლად უნდა დადგინდეს, განსაკუთრებით, წამლების შემთხვევაში, რომელიმე კონკრეტული ფაქტი კარტელურ გარიგებას ხომ არ უკავშირდება და შესაბამისი რეაგირება მოხდეს.,,ვერ გეტყვით, კონკრეტულად რა გარემოებებმა მოახდინეს გავლენა, შეფასება გამიჭირდება, სანამ არ ვიცი რეალური მიზეზი, რამაც ფასების ზრდა გამოიწვია. მედიკამენტების შემთხვევაში, ერთ-ერთი მთავარი საკითხია, რომ რეგულაციის აღსრულებას არ შეექმნას რისკი, ეს საკითხი საგანგებოდ არის შესასწავლი, ყველაფერი გასარკვევია. ბიზნესი არსებობს იმისთვის, რომ მოგება მიიღოს, მაგრამ ეს არ უნდა ხდებოდეს არაეთიკური გზით და მოსახლეობის ინტერესების ზიანის ხარჯზე. ჯანდაცვის ხარჯი რეალურად დიდი გამოწვევაა ჩვენი მოსახლეობისთვის , ხოლო სახელმწიფო არსებობს იმისთვის, რომ საკუთარი მოქალაქეები დაიცვას. ამ საკითხის მოგვარება მხოლოდ რეგულაციებით შეუძლებელია. არ შეიძლება, ერთი სუბიექტის ხელში არსებობდეს ერთდროულად ადგილობრივი წარმოება, იმპორტი, წამლების საბითუმო და საცალო ვაჭრობა, სადაზღვევო კომპანიები და კლინიკები, რაც განვითარებულ ქვეყნებში კანონით იკრძალება. ყველა ეს პრობლემა მოსაგვარებელია, რაც კანონით უნდა იყოს განმტკიცებული", - განაცხადა სურგულაძემ ,,რეზონანსთან".რაც შეეხება ფასებს, ყველაზე მეტად, 26%-ით საავადმყოფოს მომსახურება გაძვირდა. მეორე ადგილს ამ მაჩვენებლით იკავებს ტკივილგამაყუჩებელი მედიკამენტების მიმართულება, სადაც 22%-იანი გაძვირებაა. თერაპევტის კონსულტაციაზე ფასმა 15%-ით მოიმატა, ხოლო სისხლძარღვთა გამაფართოებელი მედიკამენტების ჯგუფში 12%-იანი ზრდა ფიქსირდება. სტომატოლოგის მომსახურების შემთხვევაში, ეს მაჩვენებელი 4%-ს შეადგენს.წყარო: რეზონანსი

სამედიცინო მომსახურების ბაზარი საქართველოს კონკურენციის სააგენტოს ყურადღების ცენტრში მოექცა. ბაზრის მონიტორინგის ფარგლებში უწყებამ უნდა დაადგინოს, რატომ ძვირდება ქვეყანაში სამედიცინო მომსახურება.კონკურენციის სააგენტოს ყურადღება საქსტატის მიერ მიმდინარე კვირაში გამოქვეყნებულმა ინფლაციის მაჩვენებლებმა მიიქცია, რომლის მიხედვითაც ჩანს, რომ სურსათის შემდეგ ბოლო ერთ წელიწადში ფასები ყველაზე მეტად ჯანდაცვის ჯგუფში გაიზარდა.კერძოდ, თუ აგვისტოს თვის ოფიციალურ მაჩვენებლებს შევხედავთ, ბოლო ერთ წელიწადში მოქალაქეებისთვის ყველაზე მეტად - 26%-ით საავადმყოფოს მომსახურებაა გაძვირებული, ამ გაძვირებაში მაღალი წილი აქვს ზოგიერთი დასახელების მედიკამენტებზე ფასების ზრდას, გარდა ამისა გაზრდილია როგორც ექიმთან კონსულტაციის, ისე ამბულატორიული მომსახურების ფასი.საქართველოს ჯანდაცვის ასოციაციის ხელმძღვანელი, სამედიცინო მომსახურების გაძვირებას რამდენიმე ფაქტორით ხსნის. მაია მახარაშვილი იმასაც განმარტავს, რომ ამ ზრდაში წამყვანი ვერ იქნება ის სტაციონარული სერვისები, რომელსაც სახელმწიფო აფინანსებს და ძირითადად იმ მიმართულებებს მოიცავს, რომელიც არცერთ პროგრამაში არ მონაწილეობს და სადაც ფასი თავისუფალი საბაზრო პრინციპებით დგება.“რამდენიმე მიზეზია. ერთი, არარეზიდენტების მომსახურება ანუ სამედიცინო ტურიზმის მიმართულება, ასევე ის სერვისები, რომელიც არ ფინანსდება საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამით, არც კერძო დაზღვევის და სრულად ჯიბიდან გადახდებით ფინანსდება, აქაც თავისუფალი საბაზრო ეკონომიკა მუშაობს და არჩევანზეა დამოკიდებული. ამბულატორიულ სექტორშიც იქნება ეს ზრდა, ოღონდ ადამიანების იმ ჯგუფზე, რომელიც არ მონაწილეობს კერძო სადაზღვევო სქემებში, არც სახელმწიფოს დაფინანსებულ სქემებში, ან უბრალოდ ადამიანი არჩევანს აკეთებს და ჯიბიდან იხდის.ამის გარდა ფაქტორი იქნება სახარჯი მასალების ფასი. მაგალითად,ლაბორატორიებში. კლინიკური ლაბორატორია სრულად დამოკიდებულია დღეს უკვე აპარატურაზე, რადგან ტექნოლოგიური წინსვლაა და ის რეაქტივები, რომლის შეძენაც ხდება თავის თავად ხდება იმპორტირებული საქონლის და ის ფასი, რა ფასითაც ხდება შესყიდვა სახარჯი მასალის აისახება ავტომატურად სერვისის ღირებულებაზე.ამას ემატება კიდევ დამატებით ხელფასები. ვიცით, რომ მინიმალური ხელფასები სახელმწიფოს მიერ არის დარეგულირებული. მომსახურების სერვისი შედგება სახარჯი მასალისგან, ხელფასისგან და თავისთავადია, რომ ამ ნაწილშიც სახელფასო პოლიტიკაც განაპირობებს თვითღირებულების ზრდას”,-განმარტავს მაია მახარაშვილი.

პანკრეასის და კოლორექტული (მსხვილი ან წვრილი ნაწლავის) კიბოების მკურნალობა რთულია და თითოეულ მათგანს მკურნალობის შემდეგ წლებში რეციდივის მაღალი მაჩვენებელი აქვს.ახალი ვაქცინა, სახელად ELI-002 2P ახალ იმედს აჩენს ამ სასტიკი დაავადებით დაავადებულთათვის; ყოველ შემთხვევაში, ასე აჩვენა უახლესმა კლინიკურმა ცდებმა.აშშ-ის სხვადასხვა ინსტიტუციის მკვლევართა მიერ შექმნილი ეს ვაქცინა მიზანში იღებს მუტაციებს KRAS გენში. ეს მუტაციები გვხვდება პანკრეასის კიბოს შემთხვევათა 93 პროცენტში და კოლორექტული კიბოს შემთხვევათა 50 პროცენტში.მიმწოდებელ სისტემასთან შეწყვილებით, რომელსაც ვაქცინის აქტიური აგენტი პირდაპირ ლიმფურ კვანძებში მიაქვს, პრეპარატი ისეა შექმნილი, რომ ზუსტად იღებს მიზანში იმუნური სისტემის იმ ნაწილებს, სადაც სხვადასხვა იმუნური უჯრედებია თავმოყრილი.„ამაღელვებელი მიღწევაა KRAS-ით გამოწვეული კიბოს პაციენტებისთვის, განსაკუთრებით პანკრეასის კიბოსი, სადაც მკურნალობის შემდეგ რეციდივი თითქმის მოცემულობაა და ეფექტიანი სამკურნალო საშუალებები შეზღუდულია“, — ამბობს ლოს-ანჯელესის კალიფორნიის უნივერსიტეტის სამედიცინო ონკოლოგი ზევ ვაინბერგი.ვაქცინა დატესტეს პანკრეასის კიბოსგან გამოჯანმრთელებულ 20 პაციენტზე და კოლორექტული კიბოსგან გამოჯანმრთელებულ ხუთ პაციენტზე. კიბოს მოსაცილებლად ყველა მათგანს ქირურგიული ჩარევა ჰქონდა გაკეთებული, მაგრამ შემდეგი ტესტები აჩვენებდა ნიშნებს იმისა, რომ დიდი ალბათობით, კიბო კვლავ ბრუნდებოდა.ვაქცინის ინიექციათა სერიების შემდეგ, შედეგები დადებითი აღმოჩნდა — ინდივიდთა 84 პროცენტს სხეულში განუვითარდა მუტანტი KRAS-ისადმი სპეციფიკური T-ლიმფოციტები, რომლებიც მზად იყვნენ, შებრძოლებოდნენ ამ გენის მუტირებულ პროდუქტებს; მონაწილეთა 24 პროცენტს კი სრულიად გაუქრა სიმსივნის კვალი.მათ, ვისაც ყველაზე ძლიერი იმუნური პასუხი განუვითარდათ, 24-დან 17-ს, ბოლო შემოწმებისას, საშუალოდ თითქმის 20 თვის შემდეგ, კიბო საერთოდ აღარ ჰქონდათ. ასეთი აგრესიული კიბოს კვალობაზე, ასეთი სტატისტიკა შთამბეჭდავია.„პაციენტები, რომლებსაც ვაქცინისადმი ძლიერი იმუნური პასუხი განუვითარდათ, კიბოსგან გათავისუფლდნენ“, — ამბობს ვაინბერგი.კვლევაში მონაწილე ყველა ადამიანში რეციდივისგან თავისუფალი გადარჩენის საშუალო მაჩვენებელი 16,33 თვე იყო, ხოლო საერთო გადარჩენის საშუალო მაჩვენებელი 28,94 თვე — გაცილებით მეტი, ვიდრე ამ სახის კიბოების დროს არის მოსალოდნელი.პირველი არხი

დღეიდან, 15 აგვისტოდან, ოპიოიდური დამოკიდებულების ჩანაცვლებითი მკურნალობის პროგრამა სრულად სახელმწიფოს მართვაში გადადის. შესაბამისად, უქმდება ჩანაცვლებითი თერაპიის კერძო ცენტრები და სერვისს, ყველა ბენეფიციარს, სახელმწიფო მიაწვდის.როგორს ჯანდაცვის მინისტრმა მიხეილ სარჯველაძემ გუშინ გამართულ ბრიფინგზე აღნიშნა, თერაპიის კერძო მიმწოდებლების ბენეფიციარებიდან დიდმა ნაწილმა მიმართა სახელმწიფოს სერვისს და დღეიდან შესაბამისი მომსახურების მიღებას უფასოდ 1 512 პირი შეძლებს.მისივე ინფორმაციით, სხვადასხვა მიზეზით, 100-მდე ადამიანს ვერ დაერთო ნება მომსახურების გაგრძელებაზე.ამასთან, მინისტრის განცხადებით, თუკი ვინმეს ჰქონდა სახელმწიფოსთვის მომართვის ობიექტური დამაბრკოლებელი გარემოებები, 22 აგვისტოს ჩათვლით მიმართვის შემთხვევაში გამარტივებული პროცედურების გავლის შედეგად ჩაირიცხება პროგრამაში.ცნობისთვის, "ოცნების" მთავრობამ კერძო სუბიექტებისთვის ჩანაცვლებითი მკურნალობის პროგრამის აკრძალვის გადაწყვეტილება მიმდინარე წლის 25 ივნისს მიიღო. ირაკლი კობახიძის განცხადებით, საზოგადოებაში არსებობს საფუძვლიანი ვარაუდი, რომ კერძო კომპანიების მიერ გაწეული მომსახურება, ხშირ შემთხვევაში, არა პაციენტის განკურნებას, არამედ მისთვის ნარკოტიკული საშუალების ლეგალურად მიწოდებას ისახავს მიზნად.

ახალი კვლევის მიხედვით, ტვინში ლითიუმის ბუნებრივი მარაგების შევსებას ალცჰაიმერის პრევენცია ან პროგრესის უკუქცევა შეუძლია. ამის შესახებ ინფორმაციას Nature აქვეყნებს.სტატიაში წერია, რომ ცხოველებზე კვლევამ აჩვენა, რომ ლითიუმის გარკვეული ფორმები ებრძვიან ალცჰაიმერის დაავადების ნეიროლოგიურ ნიშნებს.კვლევის ავტორები განსაკუთრებით გამოყოფენ ლითიუმის ოროტატს, რომელიც თაგვებში ტვინის დაზიანებებს ამსუბუქებს და მეხსიერებას აღადგენს, მაშინ როცა ლითიუმის კარბონატი მსგავსი ეფექტით არ გამოირჩეოდა.მეცნიერები აღნიშნავენ, რომ ალცჰაიმერის დაავადება მსოფლიოში 55 მილიონზე მეტ ადამიანს აქვს და ამჟამინდელი მკურნალობა დაავადების პროგრესს მხოლოდ ნაწილობრივ ანელებს. ახალი მეთოდის დადასტურების შემთხვევაში კი, მკვეთრად გაუმჯობესდება პაციენტების მდგომარეობა.ცხოველების შემდეგ, კვლევების ჩატარება ახლა უკვე ადამიანებზე იგეგმება. თუმცა, გამომდინარე იქიდან, რომ ლითიუმი ელემენტია და არ ექვემდებარება პატენტირებას, მისი კომერციული ინტერესით განვითარება რთული იქნება, რაც შეიძლება აფერხებდეს მისი ფართოდ დანერგვას.მეცნიერები იმედოვნებენ, რომ ლითიუმის უსაფრთხო, იაფი და ეფექტური დანამატი მომავალში დაეხმარება არა მხოლოდ ალცჰაიმერის დაავადების მქონე პაციენტებს, არამედ სხვა ნეიროგენეტიკურ და ფსიქიკურ დაავადებებშიც.

წონის კლების მედიკამენტების მსოფლიო ბაზარმა 58 მილიარდ დოლარს მიაღწია. გამოცემა Visualcapitalist-ის მონაცემებით, ბოლო წლებში აღნიშნული პრეპარატების პოპულარობა მკვეთრად გაიზარდა, რამაც ფარმაცევტული ლანდშაფტი ძალიან შეცვალა. GLP-1-ის მწარმოებლები უდიდეს ფინანსურ მოგებებზე გადიან და თავიანთ გავლენებს სულ უფრო აფართოებენ.GLP-1 (Glucagon-Like Peptide-1) — ეს არის ჰორმონი, რომელიც წარმოიქმნება ნაწლავებში (ძირითადად წვრილ ნაწლავში) საკვების მიღების შემდეგ და ეხმარება ორგანიზმს შაქრის დონის დარეგულირებაში. ის ამცირებს მადას, რადგან მოქმედებს ტვინზე და შედეგად, ადამიანი ნაკლებ საკვებს იღებს. ამ მედიკამენტის მიღების შედეგად საჭმელი უფრო ნელა ტოვებს კუჭს, რაც ზრდის დანაყრების შეგრძნებას და ამცირებს გლუკოზის სწრაფ ზრდას სისხლში. აღნიშნული მედიკამენტები თავდაპირველად ტიპი 2 დიაბეტის სამკურნალოდ შეიქმნა, თუმცა შემდგომში ისინი წონის კლების პოპულარულ საშუალებებად იქცა.წონის კლების მედიკამენტები Ozempic-ის, Mounjaro-ს, Wegovy-სა და სხვა ბრენდების  ქვეშ გამოდის. სტატისტიკის თანახმად, აშშ-ში GLP-1-ის ბაზაზე შექმნილი პრეპარატები უფროსი მოსახლეობის 12%-ს (ყოველ მე-8 ზრდასრულს) აქვს მიღებული. ამ პრეპარატების პოპულარობის მკვეთრმა ზრდამ მეტაბოლური პრეპარატები ფარმაცევტული კომპანიების კვლევების პორტფელში წამყვან პოზიციებზე გაიყვანა.ბრენდების მრავალფეროვნების მიუხედავად, ბაზარზე ორი კომპანია დომინირებს: Eli Lilly აშშ-დან და დანიური Novo Nordisk. Novo Nordisk-ის პროდუქტია Ozempic, რომელიც ბაზრის თითქმის მესამედს (31,5%) იკავებს, Eli Lilly-ს Mounjaro-ს კი ბაზრის 23,4%-იანი წილი აქვს.Novo Nordisk-ის Wegovy-ი მესამეა 16,5%-იანი წილით, შემდეგ კი მოდის: Zepbound (Eli Lilly) – 11,6%, Trulicity (Eli Lilly) - 8.4%, Rybelsus (Novo Nordisk) - 6.0%, Saxenda  (Novo Nordisk) – 1,6%Victoza (Novo Nordisk), 1,1%.წყარო:jandacva.ge

ჩინეთის გუანდუნის პროვინციაში, ქალაქ ფოშანში ჩიკუნგუნიას ვირუსის 7,000-ზე მეტი შემთხვევა დაფიქსირდა.ამ მხრივ სტატისტიკა საგანგაშოა, რადგან ჩიკუნგუნიას მსგავსი მასშტაბის ეპიდ-აფეთქება პროვინციაში სხვა დროს არასდროს დაფიქსირებულა. ვითარება განსაკუთრებით ივლისის მეორე ნახევარში გამწვავდა, როცა კოღოების მიერ გადამტანი ვირუსი მთელ ქალაქს მოედო.ჩიკუნგუნიას სიმპტომები სახსრების ტკივილი, ცხელება, გამონაყარი და დაღლილობაა. აღსანიშნავია, რომ ვირუსი სიცოცხლისთვის საშიშია ჩვილებისა და ღრმა მოხუცებულებისათვის.ჩიკუნგუნიას გავრცელების ფონზე, ჩინეთის ხელისუფლებამ მეორე დონის სამოგზაურო შეზღუდვა დააწესა და კოღოების გასანადგურებლად გუანდუნის პროვინციაში სპეციალისტთა ჯგუფი გაგზავნა. ეპიდაფეთქების ჩასაცხრობად ხელისუფლება დრონების გამოყენებასაც აპირებს. დაწესდა ჯარიმები მათთვის, ვინც მთავრობის მოთხოვნებს არ დაემორჩილებიან.აღსანიშნავია, რომ პროვინციაში კოღოების მომრავლება გაძლიერებულმა სეზონურმა წვიმებმა განაპირობა. ცნობისთვის, ჩიკუნგუნიას ვირუსის საწინააღმდეგო ყველაზე ეფექტური ვაქცინები უკვე არსებობს ამერიკის შეერთებულ შტატებში, თუმცა ჩინეთის ხელისუფლება არცერთ მათგანს არ ფლობს.

იაპონიის Mie-ს უნივერსიტეტის მეცნიერებმა გენური მედიცინის გამოყენებით, დაუნის სინდრომის პრევენციის უნიკალურ მეთოდს მიაგნეს. საუბარია ტექნოლოგიაზე, რომლითაც მათ დაუნის სინდრომის მქონე პირის კანისა და სისხლის უჯრედებიდან მე-3 დამატებითი ქრომოსომის ამოჭრა შეძლეს.ლაბორატორიულმა კვლევებმა 37.5%-იანი წარმატებით ჩაიარა. კვლევის მეორე ნაწილი მოდიფიცირებულ გენებზე დაკვირვება იყო. დადგინდა, რომ 23-მა წყვილმა ქრომოსომამ, დამატებითი ქრომოსომის მოშორების შემდგომ ფუნქციონირების რეგენერაცია მარტივად შეძლოს. მეცნიერები განსაკუთრებით ნერვულ სისტემას დააკვირდნენ და დაადგინეს, რომ ცვლილება მასზე უარყოფითად არ მოქმედებს.უნდა ითქვას, რომ ექსპერიმენტი კვლავ გრძელდება და კიდევ დიდი დროა დარჩენილი იქამდე, ვიდრე ცდები ემბრიონზე დაიწყება. ამისთვის კიდევ არაერთი სამეცნიერო კვლევის ჩატარებაა საჭირო, თუმცა იაპონელი მეცნიერების ლაბორატორიული კვლევები იმედის მომცემად გამოიყურება.ცნობისთვის, დაუნის სინდრომი ყველაზე გავრცელებული ქრომოსომული გენეტიკური ცვლილებაა, რომლის დროსაც ნაცვლად 46 ქრომოსომისა, გვხვდება დამატებით ერთი ქრომოსომა 21-ე წყვილში. სწორედ ეს დამატებითი ნაწილი იწვევს დაუნის სინდრომს.

საქართველოდან სამკურნალოდ ყველაზე ხშირად ონკოპაციენტები მიდიან, ტენდენცია ამ კუთხით მზარდია, რომელსაც თავისი მიზეზები აქვს. სექტორში მომუშავე სუბიექტები გვიხსნიან, რომ ერთ-ერთი მთავარი გამოწვევა ნდობის დაბალი ხარისხია, საქართველოს მოსახლეობის დიდი ნაწილი საქართველოს ჯანდაცვის სისტემას არ ენდობა, ამიტომ ქვეყანას ტოვებს.ჯანდაცვის სპეციალისტი ვახტანგ კალოიანი ამბობს, რომ ამ კუთხით სისტემური პრობლემებია, რომლის გამოსასწორებლად ნაბიჯები არ იდგმევა. კალოიანი აცხადებს, რომ სახელმწიფო ერთი მხრივ მოქალაქეებს საზღვარგარეთ მკურნალობის დაფინანსების პროგრამებს სთავაზობს, მეორე მხრივ კი, ადგილობრივად სამედიცინო სერვისების ხარისხის ზრდაზე არ ზრუნავს, რაც საბოლოო ჯამში, ქვეყანას მაღალკვალიფიციური კადრების დეფიციტის რისკის ქვეშ აყენებს.“პაციენტების ქვეყნიდან გადინებას ორი ძირითადი მიზეზი აქვს, ერთია სისტემის მიმართ უნდობლობა, რადგან ქართული ჯანდაცვის სისტემა რეალურად დახურულია, ჩვენ არ ვიცით, რა ხდება სისტემაში და შესაბამისად, რეაქციაც გასაგებია, რომ ამ დროს ირჩევ უფრო გარკვეულ და სანდო გარემოში წასვლას.მეორე მიზეზი კვლევების და მედიკამენტის ხარისხი, ესეც ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზია, რატომაც განსაკუთრებით ონკოლოგიური პაციენტები მიდიან. ამას სჭირდება, პირველ რიგში, სისტემის გახსნა და მიღებული შედეგების მიხედვით ინტერვენცია.ბავშვთა ონკოლოგია საინტერესო მაგალითია. ერთი მხრივ კარგია, რომ კონკრეტული ბავშვები იღებენ შესაბამის დახმარებას, მაგრამ ამას არ მოჰყვება ექიმების გადამზადება, მათი კვალიფიკაციის ამაღლება, აქ სისტემების შექმნა. მაგალითად, ბავშვთა ნეიროქირურგიაში რეალურად შეიძლება ბოლოს ისე მოხდეს, რომ რაღაც დროის შემდეგ, აქ აღარ გვყავდეს სპეციალისტი, რომელსაც ექნება ცოდნა და გამოცდილება, მათ შორის ბავშვთა ონკოლოგიური პაციენტების მოვლისთვის.შესაბამისად, ჩვენნაირ პატარა ქვეყანაში აუცილებელიც არის ძალიან ხშირად, რომ ჩვენს უცხოელ პარტნიორებთან, იმ ქვეყნებთან, სადაც კარგი ჯანდაცვის სისტემაა ციფრებში გამოხატული, გვქონდეს აქტიური ურთიერთობა, ოღონდ ეს უნდა გამოვიყენოთ სისტემის გასაძლიერებლად, რათა ფინანსური რესურსი არ გავიდეს ქვეყნიდან და მეორე მხრივ, ისედაც პრობლემების მქონე მოქალაქეებს არ მოუწიოთ ძალიან რთული და დიდი გზის გავლა, ეს არც თუ ისე მარტივია, ხომ? ჩვენ მოქალაქეებს მასობრივად უწევდათ ჩაბარება, მაგალითად, ლტოლვილად, იმისთვის, რომ ონკოლოგიური დახმარება მიეღოთ, მერე ხელისუფლებამ უპასუხისმგებლო განცხადება გააკეთა, რომ მას შეუძლია ყველა ონკოლოგიური პაციენტის აქ მოვლა. შესაბამისად, ჩამოვიდნენ ეს პაციენტები აქ, თუმცა მათი დიდი ნაწილი საკმაოდ ხნის განმავლობაში დარჩა მედიკამენტების გარეშე", - ამბობს ჯანდაცვის ექსპერტი ვახტანგ კალოიანი.ცნობისთვის, თიბისი კაპიტალის ინფორმაციით, სამედიცინო სერვისების იმპორტი ექსპორტს მნიშვნელოვნად აღემატება. უფრო კონკრეტულად, მხოლოდ 2024 წელს საქართველოს რეზიდენტებმა უცხოეთში მკურნალობაზე 33 მილიონ დოლარზე მეტი დახარჯეს, მაშინ როცა უცხოელების ხარჯი საქართველოში 2 მილიონ დოლარამდე იყო. რაოდენობრივ მონაცემებს რაც შეეხება, საზღვარგარეთ სამკურნალო/გამაჯანსაღებელი მიზნით 50 000 მოქალაქე გაემგზავრა.

„ჩვენ არ ვერჩით ნარკომომხმარებელს, ჩვენი მიზანია, რომ დავუპირისპირდეთ ხალხს რომელიც ნარკომომხმარებლის მძიმე მდგომარეობაზე ცდილობს ხელი მოითბოს, რაც შეიძლება მეტად გაამწვავოს პრობლემა და ამით უფრო მეტად მოითბოს ხელი“, - აღნიშნულის შესახებ ჯანდაცვის მინისტრმა ჯანმრთელობის დაცვისა და სოციალურ საკითხთა კომიტეტის სხდომაზე განაცხადა.მიხეილ სარჯველაძის განმარტებით, ამ დრომდე, დაუბალანსებელი იყო ინტერესთა კონფლიქტი და არსებობდა კონკრეტული კომერციული  ინტერესები. როგორც ჯანდაცვის მინისტრმა  აღნიშნა, არსებობს ნარკოტიკული საშუალებების ავად მოხმარების ხელშეწყობის  დიდი რისკი, რასაც სახელმწიფოს მხრიდან დარეგულირება სჭირდება.ინიციატივის მიხედვით, ჩანაცვლებითი თერაპიის განხორციელება სრულად სახელმწიფოს დაქვემდებარებაში გადავა და ამ მომსახურების გაწევა კერძო სუბიექტებს აეკრძალებათ. ასევე იზღუდება ფსიქოტროპული მედიკამენტების იმპორტი, ეს მიმართულებაც სახელმწიფოს პრეროგატივა იქნება.  სხდომაზე აღინიშნა, რომ  ჩანაცვლებითი თერაპიის პუნქტების შესახებ ცვლილება 15 აგვისტოდან ამოქმედდება, რაც შეეხება იმპორტთან დაკავშირებულ საკითხებს, ამისთვის, განსაზღვრული ვადა 1 ოქტომბერი იქნება.ჯანმრთელობის დაცვისა და სოციალურ საკითხთა კომიტეტმა,  „ნარკოტიკული საშუალებების, ფსიქოტროპული ნივთიერებების, პრეკურსორებისა და ნარკოლოგიური დახმარების შესახებ“, „სახელმწიფო შესყიდვების შესახებ“ და „საჯარო შესყიდვების შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე,  მეორე  მოსმენით დაამტკიცა.ინფორმაციას ჯანდაცვის სამინისტრო ავრცელებს