მთავრობის დადგენილებით, სოფლის განვითარებისა და სურსათის ეროვნულ სააგენტოს უფლება მიეცათ რამდენიმე თვით დასაქმებულთა რაოდენობა 175-ით გაზარდოს. ცვლილებების მიზანია „თხილის წარმოების ხელშეწყობის პროგრამის" ხელშეწყობა.„მიეცეთ თანხმობა, რომ ამ დადგენილების პირველ მუხლში აღნიშნული „თხილის წარმოების ხელშეწყობის პროგრამის“ ფარგლებში 2024 წელს არამუდმივი ამოცანების შესასრულებლად შრომითი ხელშეკრულებით დასაქმებულ პირთა რაოდენობა სოფლის განვითარების სააგენტოს განესაზღვროს არაუმეტეს 100 ერთეულით 4 თვით, 15 ერთეულით – 6 თვით, 60 ერთეულით – 9 თვით და დაფინანსდეს „თხილის წარმოების ხელშეწყობის“ პროგრამიდან, ხოლო სურსათის ეროვნულ სააგენტოს – არაუმეტეს 90 ერთეულით 3 თვით, „აზიური ფაროსანას წინააღმდეგ გასატარებელი ღონისძიებების“ პროგრამიდან, შეთანხმებული ლიმიტის ფარგლებში“, - წერია მთავრობის დადგენილებაში.

სართიჭალაში მდებარე მეცხოველეობის ფერმა „აგრომაქს ბიფი“ ფართოვდება და ახალი ფერმის მშენებლობას ვაზიანში იწყებს. კომპანიის სიახლეებზე „აგრომაქს ბიფი“ დამფუძნებელი, კოტე კვერნაძე BM.GE-თან დ საუბრობს„აგრომაქს ბიფი“ საქართველოში მეხორცული საქონლის წარმოებაში აქტიურად მონაწილეობს და ამ მიმართულებით ადგილობრივი მოთხოვნის დაკმაყოფილებას ცდილობს.კომპანიის წარმომადგენლის განმარტებით, ახალი ფერმის მშენებლობა ვაზიანში 2 მლნ დოლარის ინვესტიციით მიმდინარეობს. პროექტის პირველი ეტაპი, ერთ თვეში დასრულდება, ხოლო სრული კომპლექსი 2025 წლის გაზაფხულისთვის დაიწყებს მუშაობას. ამით ფერმის წარმოება გაორმაგდება.აღსანიშნავია, რომ ახალი ფერმა ვაზიანში გარდაბნის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე შენდება და მას „გარდაბნის მეცხოველეობა“ ერქმევა.როგორც კვერნაძე აცხადებს, საქართველოში მეხორცული მიმართულების განვითარებას დიდი პოტენციალი აქვს, რადგან ბაზარი პრაქტიკულად ცარიელია და ბაზრის მოთხოვნებს მხოლოდ რამდენიმე პატარა ფერმერული მეურნეობა უზრუნველყოფს.„ჩვენი ფერმა ორ ლოკაციაზე ფუნქციონირებს. პირველი ეტაპი, სადაც ხბოები იბადებიან, დმანისშია, ხოლო შემდეგ ცხოველები სართიჭალაში გადაგვყავს, სადაც მათი მოსუქების პროცესი იწყება. როცა პირუტყვი სასურველ წონას მიაღწევს, პროდუქცია სასაკლაოზე გადადის და იქიდან ქსელურ მარკეტებში იყიდება“, - განმარტავს კვერნაძე.ამ ეტაპზე „აგრომაქს ბიფის“ ფერმაში დაახლოებით 1000 პირუტყვია, რაც მოიცავს როგორც დედა ჯგუფს, ისე მოსასუქებელ პირუტყვს. ფერმის პროდუქცია ძირითადად საქართველოში არსებულ დიდ მარკეტებში (კარფური, გუდვილი, აგროჰაბი) იყიდება. კვერნაძის თქმით, ამჟამად მათი ფერმის პროდუქცია მცირე წარმოების გამო, ექსპორტზე არ გადის.bm.ge

მცენარეთა დაცვის საშუალებების მწარმოებელი კომპანიის BAYER-ის ინოვაციური ფუნგიციდი პრევიკურ ენერჯი ეფექტურად იცავს ბოსტნეულ და ბაღჩეულ კულტურებს სხვადასხვა დაავადებისგან, მათ შორის ფესვის სიდამპლეებისა და ჭრაქისგან. ის, ასევე, მარტივად უმკლავდება Phytophthora-ს გვარის ზოგიერთ პათოგენს.პრევიკურ ენერჯი სისტემური მოქმედების უნარის მქონე ორ ნივთიერებას – პროკამოკარბჰიდროქლორიდსა და ალუმინის ფოსეთილს შეიცავს. პრეპარატის შემადგენელ ორივე ნივთიერებას გააჩნია მოქმედების იდენტური სპექტრი, თუმცა განსხვავებული მოქმედების მექანიზმი, რაც გაძლიერებულ ფუნგიციდურ ეფექტს იძლევა. ამასთანავე, პრევიკურ ენერჯის კომპონენტები მოკლე დროში აღწევენ და გადაადგილდებიან მცენარის სისტემაში, რაც პრეპარატის სწრაფ მოქმედებას განაპირობებს. მას აქვს მცენარის ზრდა-განვითარების სტიმულირების უნარიც.  როგორ გამოვიყენოთ პრევიკურ ენერჯი? პრეპარატის მოხმარება შესაძლებელია როგორც ღია გრუნტში, ისე სასათბურე მეურნეობებში. ის გამოიყენება ბოსტნეული და დეკორატიული კულტურების ნიადაგის ან ჩითილების დასამუშავებლად. პრევიკურ ენერჯი შეგიძლიათ პირდაპირ შეასხუროთ მცენარეს, ან მორწყვის გზით შეიტანოთ ნიადაგში. გაითვალისწინეთ, რომ ფიტოტოქსიკურობის რისკის გამო, არ არის რეკომენდებული მისი გამოყენება ხელოვნურ სუბსტრატზე დარგულ ჩითილებზე.პრევიკურ ენერჯის გამოყენების უფრო დეტალური ინსტრუქციისთვის დაუკავშირდით „აგროსფეროს“ კონსულტანტებს შემდეგ ნომერზე: +995 322 500 900 ან ეწვიეთ კომპანიის მაღაზიათა ქსელს. 

„გასულ წელთან შედარებით წლევანდელი მოსავალი დაახლოებით 20-30%-ით მცირე იქნება“ - როგორც კივის მწარმოებელთა ასოციაციის დამფუძნებელმა, დემურ ფიფიამ „ბიზნესპრესნიუსთან“ განაცხადა, ამის მიზეზი პროდუქტის ფესვთა სისტემის ავადმყოფობაა.„გასულ წელთან შედარებით წლევანდელი მოსავალი დაახლოებით 20-30%-ით მცირე იქნება, ამის მიზეზი კივის ფესვთა სისტემის ავადმყოფობაა, რომელიც დიდი ალბათობით, კალიიდან გავრცელდა. მკურნალობაზე გვყავდნენ კვლევითი ინსტიტუტიდან წარმომადგენლები, რომლებმაც აიღეს ნიმუშები, მაგრამ საბოლოოდ ვერაფერი დაადგინეს. ხმება კივი და არ ვიცით, როგორ ვუმკურნალოთ“, - განაცხადა დემურ ფიფიამ.მისი თქმით, წელს ხილის ექსპორტზე გატანაც, გასულ წელთან შედარებით, მცირე მოცულობით იქნება შესაძლებელი.„ექსპორტზე გატანას ვგეგმავთ დაახლოებით 200 ტონას, თუმცა შარშანდელთან შედარებით (250 ტონა) ეს მოცულობა ნაკლებია. ჩვენი ძირითადი ექსპორტიორი ქვეყნებია იაპონია და გერმანია. მაგალითად, იაპონია ევროპის არცერთი ქვეყნიდან არ ყიდულობს კივს, რადგან ჩვენი კივი უფრო მოსწონს. ახალი ზელანდიის შემდეგ, ჩვენი პროდუქტი არის მეორე ადგილზე, მაგრამ ამ ფაქტს ყურადღება არ ექცევა და ეს ძალიან ცუდია. უნდა დაინტერესდეს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო, კვლევითი ინსტიტუტები, მაგრამ რეაგირება არსაიდან არ არის“, - აღნიშნავს ასოციაციის ხელმძღვანელი.

"ჩემი გადმოსახედიდან, ლოკოკინაზე მოთხოვნა ხელოვნურად შექმნეს და რეალურად ბევრი ფერმა პროდუქციას ვერ ყიდის“, - ამის შესახებ BM.GE-სთან ახალციხეში მდებარე ლოკოკინების ფერმის დამფუძნებელმა, ზურაბ სადათიერაშვილმა განაცხადა.მისივე ცნობით, ლოკოკინაზე ხელოვნურად შექმნილი მოთხოვნის პარალელურად, საქართველოში არაერთი ფერმერული მეურნეობა შეიქმნა. შედეგად, ზოგიერთი მათგანი გაკოტრების პირასაა და ზოგიც დაიხურა.„ჩემი გადმოსახედიდან, ლოკოკინაზე ქვეყნის მასშტაბით მოთხოვნა, ხელოვნურად შექმნეს. ამის პარალელურად, ძალიან ბევრი ფერმა მოეწყო და რეალურად პროდუქციას ვერ ყიდიან. ზოგი ახლა გაკოტრების პირასაა, ზოგი დაიხურა, ზოგი ყიდის და ა.შ. ვინც დარჩა, ისინი ცდილობენ, რომ პროდუქცია ახალციხეში გაყიდონ. ამ მომენტისთვის, მთავარი სარეალიზაციო წერტილი ახალციხეშია.პროდუქციის მოცულობა რომ გავზარდო, ხომ უნდა გავყიდო კიდეც. შესაბამისად, იწარმოება იმდენი, რასაც ადგილზე ვყიდი. წელს ადგილობრივ ბაზარზე მოთხოვნა გაიზარდა. ადრე თუ მხოლოდ ზამთარში ვყიდდით, წელს ზაფხულშიც გავყიდეთ. მოთხოვნა ახალციხეში მდებარე რესტორნებიდან იყო. სუპერმარკეტებს არ ვამარაგებთ, რადგან მათ რაღაც დონეზე გადამუშავებული, სასაქონლო სახე მიღებული ლოკოკინა უნდათ. ჩვენ კი ამ ეტაპზე მხოლოდ წარმოებით ვართ დაკავებული“, - ამბობს ფერმერი.მისივე ინფორმაციით, ფერმა ამჟამად სტაბილურობის შენარჩუნებას და წარმოების მცირედით გაფართოებას ცდილობს. ამ ეტაპზე, ფერმაში დაახლოებით 2 ტონა ლოკოკინა იწარმოება და წარმოების დაახლოებით 20-25%-ით ზრდაა დაგეგმილი.რაც შეეხება პროდუქციის ღირებულებას, ახალციხეში 1 კილოგრამ ლოკოკინას ფერმერული მეურნეობა 20-25 ლარად ყიდის.ინფორმაციისთვის, ლოკოკინის ფერმა ახალციხეში 2020 წელს გაშენდა, პირველ ეტაპზე 100 კვ.მ-ზე. მეურნეობამ წელიწადში 200 კილოგრამი ლოკოკინის წარმოებით დაიწყო და ახლა უკვე დაახლოებით 2 ტონა ლოკოკინას აწარმოებს.

სოფლის მეურნეობის მინისტრის ყოფილი მოადგილის და შპს „აგრო 1959“-ის მმართველი პარტნიორის გელა ხანიშვილის განცხადებით, აგროდაზღვევის დროს პრემიის 70%-ს სახელმწიფო იხდის. მისი თქმით, ეს 70% ფერმერის „სიმშვიდის ბილეთია“, თუმცა დაზღვევის მაჩვენებელი მაინც დაბალია.ხანიშვილი აღნიშნავს, რომ ამჟამინდელი აგროდაზღვევა კულტურებისა და რისკების დიდ ნაწილს ფარავს, თუმცა შესაძლებელია განიხილონ, როგორ უნდა გაფართოვდეს არსებული დაზღვევა.„ისმის კითხვა, რატომ არ აზღვევენ? არ აზღვევენ იმიტომ, რომ ამ ადამიანებს არ აქვთ სწორი შეხედულება ჩამოყალიბებული საკუთარი საქმის მიმართ, თავისივე გარჯას სერიოზულად არ უყურებენ და რისკებს არ აზღვევენ. როდესაც კრიტიკული მდგომარეობა დგება, ძალიან ხშირ შემთხვევაში ფერმერი ფიქრობს, ვის გადააბრალოს პასუხისმგებლობა და ამ სიაში საკუთარი თავი ყველაზე ბოლოს ჰყავს.სადაზღვევო კომპანია არის ბიზნესი და იმაზე მეტ ზიანს არ აანაზღაურებს, რაც არის. ამ კომპონენტში შესაძლოა, მეტი სამუშაო იყოს - არის დაზღვევის სხვადასხვა შესაძლებლობა, მაგალითად როდესაც მეტეო სადგურების ქსელით მეტად იქნება დაფარული საქართველო, შესაძლებელი იქნება ანაზღაურება მოხდეს ევროპული მოდელის მიხედვით - მოვიდა სეტყვა, დააფიქსირა ეს სადგურმა და პირდაპირ იღებს ფერმერი სადაზღვევო პრემიას. აღარ სჭირდება ამ დროს სადაზღვევოს ადგილზე მისვლა, ის ამით ხარჯებს ამცირებს და ფერმერი გარანტირებულად იღებს პრემიას, მაგრამ იქამდე დიდი გზაა.ერთადერთი დასაზღვევია საგაზაფხულო და საშემოდგომო წაყინვები. წაყინვების თემა არის ის, რაც მუშაობს აჭარაში ციტრუსთან დაკავშირებით. შეიძლება იმსჯელო იმაზე, თუ რა დაამატო და რით გააფართოო არსებული დაზღვევა, მაგრამ ჯერ ის გავაკეთოთ, რაც გვაქვს და მერე გაფართოებაც იქნება“, - განაცხადა გელა ხანიშვილმა.

გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ეკონომიკური კვლევის და მონაცემთა ანალიზის სამმართველოს დათვლებით, საქართველოში 1 ჰა ბლის ბაღის გაშენების ხარჯი საშუალოდ 22 243 ლარს შეადგენს.ამავე ცნობით, გათვლებში აღებულია 667 ძირი ჰექტარზე, ნერგის ფასი 6 ევროა.როგორც ანალიზშია მოცემული, ბალი სრულ მსხმოიარობაში შედის გაშენებიდან მე-6 წელს. პირველი ხუთი წლის ჯამური ხარჯი შეადგენს 41 600 ლარს, შემოსავლები 45 000 ლარს და მოგება 3000 ლარზე მეტია. ხოლო მეექვსე წლიდან სავარაუდო მოგება იქნება 35 000 ლარი ჰექტარზე, იმ პირობებში, როდესაც მოსავლიანობა შეადგენს 15 ტონა/ჰა-ს.აღნიშნული ანალიზის თანახმად, ბლისა და ალუბლის წარმოება მსოფლიოში ყოველწლიურად იზრდება, 2022 წლის მონაცემებით, მსოფლიოში ბლისა და ალუბლის ჯამური წარმოების 63%-ს ბალი იკავებს.საქართველოსთვის ბლისა და ალუბლის პოტენციურ საექსპორტო ბაზრებს წარმოადგენს შემდეგი ქვეყნები: გერმანია ნიდერლანდები საფრანგეთი იტალია ავსტრია პოლონეთი არაბთა გაერთიანებული საამიროები საუდის არაბეთი

„ანაზღაურება დღეში 80-100 ლარია, მაგრამ მუშახელი მპასუხობს, სოციალური დახმარება გვყოფნის და მუშაობით თავი რატომღა შევიწუხოთო“,- ამის შესახებ „ბიზნესპრესნიუსთან“ ფერმერმა ილია ყავრელიშვილმა განაცხადა, რომელიც ახალქალაქში კარტოფილს აწარმოებს.მისი თქმით, წლის განმავლობაში 50-მდე ადამიანის დასაქმება შეუძლია, თუმცა 20-მდე მუშას ძლივს პოულობს.„8 წელია ამ საქმიანობას ვეწევი და სტაბილურად მყავდა დაქირავებული მუშახელი. ანაზღაურება ადრეც არ მქონდა მცირე. დღეის მდგომარეობით კი, საათში მინიმუმ 10 ლარია და ერთი სამუშაო დღის ანაზღაურება 80-100 ლარს შეადგენს. თუმცა, უკვე ისეთი სიტუაციაა, რომ ვისთანაც მივდივარ კვლავ დასასაქმებლად, მათგან პასუხად ვიღებ, რომ სოციალური დახმარება გვაქვს, გვყოფნის და რატომღა ვიმუშაოთო.რამდენიმესულიან ოჯახს დაახლოებით 1000-1200 ლარის სოციალური დახმარება აქვთ, ამიტომ გადაწყვიტეს, რომ მუშაობით თავი აღარ შეიწუხონ. ძირითადად, ეს პრობლემა გვაქვს. ყოველწლიურად 40-50 ადამიანის დასაქმება შემიძლია, მაგრამ 15-20-ს ძლივს ვშოულობ რომ საქმე გავაკეთოთ. 12 ადამიანი ყოველდღიურ სამუშაოზე მუდმივად მჭირდება. განსაკუთრებით ახლა, როცა მოსავალი ასაღები, დასაბინავებელი და სარეალიზაციოდ გასამზადებელია“, - აღნიშნა ფერმერმა.როგორც მან განმარტა, მუშახელის დეფიციტი იმდენად მწვავე პრობლემაა, რომ ამის გამო მიმდინარე სეზონზე რამდენიმე ასეული ტონა კარტოფილი კვლავ ასაღები აქვს.„ამ პრობლემაზე მქონდა მუნიციპალიტეტის მერიასთან საუბარი, რათა სოციალურად დაუცველთა დასაქმების პროგრამაში მომხდარიყო ჩემი წარმოების ინტეგრაცია და მაგალითად დასუფთავების სამსახურის ნაცვლად, ჩემთან დასაქმებულიყვნენ ადამიანები. იმ ანაზღაურების ნაცვლად, რომელიც ძირითადად 300 ლარია, შემეძლო სტაბილურად 800 ლარი გადამეხადა ხელფასის სახით, მაგრამ ამის გაკეთება რატომღაც ვერ მოხერხდა.სტაბილურად რომ მყოლოდა 20 მუშა, წარმოებასაც გავზრდიდი და მოსავლიანობასაც. ახლაც მალე აცივდება, შეიძლება თოვლმაც მოგვისწროს. 600 ტონა კარტოფილი ისევ ასაღები მაქვს და მუშახელის სიმცირის გამო ვერ ვიღებ“, - აღნიშნა ფერმერმა.

სოფლის მეურნეობის სფეროში დასაქმებული მუშების ხელფასები მკვეთრად გაიზარდა, - ამის შესახებ „ბიზნესპრესნიუსთან“ სოფლის მეურნეობის მინისტრის ყოფილმა მოადგილემ, შპს „აგრო 1959“- ის მმართველმა პარტნიორმა გელა ხანიშვილმა განაცხადა.მისი თქმით, მუშის დღიური ანაზღაურება, თითქმის, გაორმაგებულია, თუმცა, მიუხედავად ამისა, კადრებს მაინც ვერ პოულობენ.„მშენებლობა იქნება ეს, სერვისები თუ სოფლის მეურნეობა, არ არსებობს ეროვნული მეურნეობის არც ერთი მიმართულება, სადაც სამუშაო ძალის დეფიციტი არ არის. მუშა ძნელი მოსაპოვებელი ხდება, ადამიანს მოჰყავს პროდუქცია და აღება პრობლემურია. მე პირადად სოფელ რუისში ხეივანი მაქვს მოსაკრეფი და მუშას ვერ ვნახულობ იმიტომ რომ, ვინც მუშაობს, მათი სამუშაო დიდი ხნით ადრე გაწერილია.ამავე დროს მკვეთრად გაიზარდა ანაზღაურება. დღიურად 25-30 ლარის ფარგლებში იყო და 60-70 ლარზეა ასული. დღეს სახელმწიფო პროგრამები მუშაობენ ისეთ ერთწლიან პროდუქტებზე, რაც წლების განმავლობაში არ ყოფილა და ეს არის ხელშემწყობი, 100 ათას ლარამდე არის პროგრამა, იღებ სესხს, სახელმწიფო 1 წლის მანძილზე გიფარავს 9%, ეს არის იაფი ფული, მაგრამ შენ თუ სამუშაო ძალა არ მოიპოვე, შეუძლებელია ამის ამოღება“, - განაცხადა გელა ხანიშვილმა.

„ნებისმიერ სოფელში ბევრი ტრაქტორია, თუმცა ამ ტრაქტორის გამოყენების კოეფიციენტი არის დაბალი“, - ამის შესახებ „ბიზნესპრესნიუსთან“ კომპანია „აგრო 1959“-ის მმართველმა პარტნიორმა გელა ხანიშვილმა განაცხადა.როგორც მან აღნიშნა, ფერმერები სხვადასხვა სახის სამუშაოებს ძირითადად ინდივიდუალურად ასრულებენ. ხანიშვილის თქმით, ბევრად ეფექტური იქნება, თუ ისინი გაერთიანდებიან და ფინანსურ რესურსებს დაზოგავენ.„ნებისმიერ სოფელში ბევრი ტრაქტორია, თუმცა ამ ტრაქტორის გამოყენების კოეფიციენტი არის დაბალი. ყველას ტრაქტორი ერთდროულად შემოვიდა ბაზარზე და კაპიტალი გაიბნა. არ სჭირდება თითო კაცს თითო ტრაქტორი. ყველას სახლში ხომ არ შეიძლება რომ ტრაქტორი იდგეს. ფერმერისთვის მარჯვეა, თითქოს, სახლში როცა აქვს ტრაქტორი, მაგრამ იმ ტრაქტორმა მოხნა, დადისკა, დაფრეზა და გაჩერდა, მაშინ როცა შეუძლია 20-ჯერ მეტი ფართობი დაამუშაოს.ყველა კაცი ცალ-ცალკე დადის სასუქისა თუ წამლის საყიდად მაშინ, როცა შეუძლიათ, ორგანიზებულად გააკეთონ ეს. რუსთავის აზოტის ქარხანა, შემოდგომით და გაზაფხულზე იხვეწება, რომ მოდით და ადრე იყიდეთ სასუქი, რადგან ფასი არის დაბალიო. სასუქის საყიდლად ყველა სამუშაოების აქტიური ფაზის დროს მიდიან, ადგილზე დგება რიგები, არის კონკურენცია და იზრდება ფასი. მაინც ხომ ხარჯია? მიდი და ადრე იყიდე, თანხაშიც მოიგებ თუ ერთად 20 მეზობელი წავა, ერთ მანქანას იქირავებენ ნაცვლად 20 მანქანისა და აზოტს ერთად ჩამოიტანენ, ტრანსპორტირებაშიც მოიგებენ და ფულშიც“, - განაცხადა გელა ხანიშვილმა.ცნობისთვის, საქართველოში მიმდინარე წლის იანვარ-აგვისტოში 1 735-თვლიანი ტრაქტორის იმპორტი განხორციელდა, ღირებულებამ ჯამში 41.7 მილიონ აშშ დოლარს გადააჭარბა. აღსანიშნავია ისიც, რომ გასულ წელს ტრაქტორების იმპორტის რეკორდული მაჩვენებელი დაფიქსირდა, კერძოდ, შარშან 8 თვეში იმპორტირებულია 69 მილიონ დოლარზე მეტი ღირებულების 2 716 ტრაქტორი. რაც შეეხება საიმპორტო ქვეყნებს, საქართველომ წელს ტრაქტორების უდიდესი ნაწილი, 507 ერთეული გერმანიისგან იყიდა.

„საქართველოში გვაქვს სამუშაო ძალის უდიდესი პრობლემა, აქ საუბარია ასი ათასობით ადამიანზე“, - ამის შესახებ „ბიზნესპრესნიუსთან“ სოფლის მეურნეობის მინისტრის ყოფილმა მოადგილემ, შპს „აგრო 1959“- ის მმართველმა პარტნიორმა გელა ხანიშვილმა განაცხადა.მისი თქმით, სამუშაო ძალა რთულად მოსაძებნი ხდება, რაც მოსავლის აღების კუთხით პრობლემებს ქმნის.„მშენებლობა იქნება ეს, სერვისები თუ სოფლის მეურნეობა, არ არსებობს ეროვნული მეურნეობის არც ერთი მიმართულება, სადაც სამუშაო ძალის დეფიციტი არ არის. მუშა ძნელი მოსაპოვებელი ხდება, ადამიანს მოჰყავს პროდუქცია და აღება პრობლემურია. მე პირადად სოფელ რუისში ხეივანი მაქვს მოსაკრეფი და მუშას ვერ ვნახულობ იმიტომ რომ, ვინც მუშაობს, მათი სამუშაო დიდი ხნით ადრე გაწერილია,“ - დასძინა ხანიშვილმა.გარდა კადრების დეფიციტისა, ხანიშვილი აღნიშნავს, რომ გაზრდილია მუშათა ანაზღაურებაც. უფრო კონკრეტულად, ამჟამად დღიური ანაზღაურება 70 ლარს აღწევს.„ამავე დროს მკვეთრად გაიზარდა ანაზღაურება. დღიურად 25-30 ლარის ფარგლებში იყო და 60-70 ლარზეა ასული. დღეს სახელმწიფო პროგრამები მუშაობენ ისეთ ერთწლიან პროდუქტებზე, რაც წლების განმავლობაში არ ყოფილა და ეს არის ხელშემწყობი, 100 ათას ლარამდე არის პროგრამა, იღებ სესხს, სახელმწიფო 1 წლის მანძილზე გიფარავს 9%, ეს არის იაფი ფული, მაგრამ შენ თუ სამუშაო ძალა არ მოიპოვე, შეუძლებელია ამის ამოღება“, - განაცხადა გელა ხანიშვილმა.

Gnomonwise საქართველოში ყურძნის სუბსიდირების, ფასებისა და წარმოების შესახებ კვლევას აქვეყნებს. დოკუმენტში აღნიშნულია, რომ საქართველოში ყურძნის წარმოების სიჭარბეა გამოკვეთილი.კვლევაში ვკითხულობთ, რომ ბოლო წლებში, სუბსიდიების გაფართოებასთან ერთად, ყურძნის მოსავალი მომატებულია. ამავე პერიოდში, ადგილზე ჩაბარების დროს ყურძნის ფასი სუბსიდირების გარეშე მკვეთრად არ შეცვლილა.„ყურძნის სუბსიდირებისთვის ხელშემწყობი ფაქტორია დროის პერიოდი. რთველი შემოდგომაზე იმართება, საქართველოში კი არჩევნები სწორედ ამ პერიოდში ტარდება. რთველი და წინასაარჩევნო კამპანია თანადროულია. მიმდინარე წინასაარჩევნო პერიოდშიც, რთველი პოლიტიკურ განცხადებებსა და გადაწყვეტილებებში მოექცა. მთავრობამ ყურძნის სუბსიდირების მასშტაბი გააფართოვა, ხოლო ზოგიერთი ოპოზიციური პარტიის ერთობამ უფრო მეტი მოითხოვა.საქართველოში ყურძნის სუბსიდირებას კონვენციური ფორმა აქვს, რაც ყურძნის ფასების საბიუჯეტო მხარდაჭერას ნიშნავს. პირველი, ესაა გასაყიდი ყურძნის ფასის საბიუჯეტო დანამატი და მეორე, დაბალი ხარისხის (უვარგისი) ან ჭარბი ყურძნის შესყიდვა სახელმწიფო კომპანიების მიერ. ამგვარი მიდგომა ამახინჯებს საბაზრო პრინციპებს და ადუმებს ბაზრის სიგნალებს, რაც იწვევს ყურძნის ჭარბწარმოებასა და ხარისხის გაუმჯობესებაზე მევენახის სტიმულების დათრგუნვას.სუბსიდიის კონვენციური მიდგომა კი ქმნის ერთგვარ სპირალს, რომელიც უფრო და უფრო მეტ საბიუჯეტო რესურსს მოითხოვს. წარმოების სუბსიდირება მიზეზია ჭარბწარმოებისა, ესე იგი, იმ მოცულობის ან ხარისხის ყურძნის წარმოების, რომელიც მოთხოვნას ჩამორჩება. სუბსიდიით სტიმულირებული უფრო მეტი წარმოება უფრო მეტ საბიუჯეტო დახმარებას მოითხოვს.არაერთმა ქვეყანამ სოფლის მეურნეობაში მაღალპროდუქტიულობას სწორედ იმით მიაღწია, რომ გასული საუკუნის მიწურულს მნიშვნელოვანი რეფორმები გაატარა. აღნიშნულ პერიოდამდე, სექტორის ზოგი მიმართულება სუბსიდირებული და სამთავრობო დახმარებებით გამორჩეული იყო, რაც ჭარბწარმოებისა და შემდეგში ფისკალური კრიზისის მიზეზი გახდა. შექმნილმა კრიზისმა კი მთავრობები აიძულა, შეეკვეცათ, ან მთლიანად გაეუქმებინათ არაერთი ტრადიციული ტიპის სასოფლო-სამეურნეო დახმარება, რამაც ხელი შეუწყო სექტორის პროდუქტიულობის ზრდას.საქართველოში ყურძნის წარმოების სიჭარბე აშკარად გამოკვეთილია. ბოლო წლებში, სუბსიდიების გაფართოებასთან ერთად, ყურძნის მოსავალი მომატებულია. ამავე პერიოდში, ვენახთან (ადგილზე ჩაბარება) ყურძნის ფასი (სუბსიდიის გარეშე, საბაზრო ფასი) მკვეთრად არ შეცვლილა. ამრიგად, ყურძნის გაზრდილი წარმოება ნაკლებად უკავშირდება მასზე მოთხოვნის, ეფექტიანობისა და პროდუქტიულობის ზრდას როგორც ვხედავთ, ყურძნის ჭარბწარმოების ფაქტორი პოლიტიკურია, რაც ელექტორული მიზნებით არის განპირობებული, კერძოდ, პოლიტიკური კეთილგანწყობის მოპოვებით, რისთვისაც სუბსიდიები გამოიყენება”, - აღნიშნულია gnomonwise-ის კვლევაში.