2024 წლის წარმატებული კამპანიის შემდეგ, რომლის დროსაც საქართველომ მოცვი დიდ ბრიტანეთში, გერმანიაში, ნიდერლანდებში, პოლონეთში, დუბაისა და რუსეთში გაიტანა, მოცვის ქართველი მწარმოებლები ევროპაში, ასევე, ახლო აღმოსავლეთისა და აზიის სხვა ბაზრებზე ექსპორტის გაფართოებას გეგმავენ.ამის შესახებ EastFruit საქართველოს მოცვის მწარმოებელთა ასოციაციაზე დაყრდნობით წერს.ასოციაციის ცნობით, წელს წარმოების 7,000–8,000 ტონამდე ზრდა არის პროგნოზირებული. წარმოება მას შემდეგ გაიზარდა, რაც 2023 და 2024 წლებში ჩილესა და პერუში გაცნობითი მისიები შედგა, რომლის დროსაც ქართველმა ფერმერებმა წარმოების მეთოდებისა და პროდუქციის შორი ტრანსპორტისთვის მომზადების შესახებ მეტი ინფორმაცია მიიღეს.ამჟამად მოცვის პლანტაციები 3000 ჰექტარს შეადგენს, თუმცა უმეტესობა ჯერ კიდევ ახალგაზრდა, სამიდან ოთხ წლამდე ასაკის ნერგია და წარმოება სრული სიმძლავრით ჯერ ვერ მუშაობს. თუმცა ასოციაცია 2028 წლისთვის ქვეყნის მასშტაბით 20,000–25,000 ტონა მოცვის წარმოებას პროგნოზირებს.ევროკავშირში ექსპორტის გაფართოების გარდა, ასოციაცია მიზნად ისახავს ინდოეთში, ისრაელსა და საუდის არაბეთში მიწოდების დაწყებას. კიდევ ერთი გრძელვადიანი სამიზნე ჩინეთია, რისთვისაც ჯერ ფიტოსანიტარიული ოქმების შეთანხმება არის საჭირო.ასოციაციის შეფასებით, მოცვის სექტორში საქართველოს პოტენციალის გასაღები უნიკალური საექსპორტო ფანჯარაა, რომელიც ევროპისა და მეზობელი ქვეყნების მსხვილი მწარმოებლებისგან კონკურენციას გამორიცხავს. კერძოდ, ქართული მოცვი მაისიდან ივლისის დასაწყისამდე მოდის და ბაზარზე მაშინ შედის, როცა მაროკო და ესპანეთი ბოლო მოსავალს აგროვებენ. ამასთან, სერბეთი ქართული მოცვის წარმოების დაწყებიდან, დაახლოებით, 12-14 დღის შემდეგ იწყებს მიწოდებას, რომელსაც რუმინეთი მოსდევს, ხოლო პოლონეთი ბაზარზე ივნისის ბოლო-ივლისის დასაწყისში ჩნდება.საქართველოს კიდევ ერთი უპირატესობა, ზღვის დონიდან დაწყებული 1000 მეტრ სიმაღლემდე დამთავრებული, მოცვის მოშენების პირობების ფართო სპექტრია. ეს ქვეყანას საშუალებას აძლევს, წარმოება ღია გრუნტზე მაისიდან სექტემბრამდე გააფართოოს, ხოლო დაცულ გრუნტზე წარმოება ორი კვირით ადრე იწყება.ასოციაციის შეფასებით, საქართველო საერთაშორისო ბაზრებზე შესაძლოა, მოცვის მეტად ღირებულ მიმწოდებლად იქცეს, რადგან ევროპასა და აზიას შორის მდებარეობს. კერძოდ, პროდუქცია ავიამიწოდებით, მაგალითად, დუბაიმდე 3,5 საათში, ხოლო ინდოეთში სულ რაღაც 5 საათში ჩავა.რაც შეეხება ჯიშებს, ქართველი მეწარმეები ამჟამად ახლებზე არიან კონცენტრირებული, როგორიც არის Fall Creek და Sekoya, ხოლო ძველი, მათ შორის, Star-ის ჯიშები ადრეული წარმოებისთვის გამოიყენება.

სოფლის მეურნეობის პროდუქტი IV კვარტალში წლიურად 4.8%-ით, III კვარტალთან შედარებით კი 12.8%-ით გაძვირდა. ინფორმაციას „საქსტატის“ აქვეყნებს.„საქსტატის“ მიერ გამოქვეყნებული სოფლის მეურნეობის პროდუქციის ერთეულის ღირებულების ინდექსის მიხედვით, გასული წლის ბოლო კვარტალში წინა კვარტალთან შედარებით, ცვლილება ძირითადად, განპირობებული იყო ცოცხალი ცხოველების და ცხოველური წარმოშობის პროდუქტების ღირებულების 11.2%-იანი ზრდით, რამაც 6.25 პროცენტული პუნქტი შეიტანა ჯამური ინდექსის ცვლილებაში.ხოლო წლიურად სოფლის მეურნეობის პროდუქტის წლიური ინდექსის ზრდა, ძირითადად, გამოწვეული იყო ცოცხალი ცხოველების და ცხოველური წარმოშობის პროდუქტების ღირებულების 6.4%-იანი მატებით, რაც 3.48 პროცენტული პუნქტით აისახა მთლიანი ინდექსის ცვლილებაზე.ამავე პერიოდში მრავალწლოვანი კულტურების ღირებულება 5.5%-ით გაიზარდა, ხოლო ერთწლოვანი კულტურების ღირებულება 1%-ით შემცირდა, რამაც შესაბამისად, 1.48 და -0.18 პროცენტული პუნქტი შეიტანა ჯამური ინდექსის ცვლილებაში.სოფლის მეურნეობის პროდუქციის ერთეულის ღირებულების ინდექსი წარმოადგენს საანგარიშო პერიოდში ქვეყნის მასშტაბით სასოფლო მეურნეობების მიერ წარმოებული და რეალიზებული პროდუქციის ფასების საშუალო დონის ცვლილებას საბაზო პერიოდთან შედარებით.

საქართველოში შინაური ცხოველების რაოდენობა ბოლო წლების ყველაზე დაბალ ნიშნულზეა. საქსტატის წინასწარი მონაცემებით, 2024 წლის ბოლოსათვის მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვის სულადობამ 811.5 ათასი სული შეადგინა, რაც წინა წლის მონაცემზე 3.1 პროცენტით ნაკლებია. 2023 წელს 838 ათასი სული პირუტყვი აღირიცხებოდა.აქედან ფურისა და ფურკამეჩის ჯამური რაოდენობა 397.8 ათასი სულით განისაზღვრა, რაც წინა წლის ანალოგიურ მაჩვენებელს 5.0 პროცენტით ჩამორჩება (2023 წელს - 419 ათასი სული). ღორის რაოდენობა 129.4 ათასი სული შეადგინა, რაც 8.6 პროცენტით ჩამორჩება წინა წლის შესაბამის მაჩვენებელს (2023 წელს - 142 ათასი სული).რაც შეეხება ფრინველის რაოდენობას, საქსტატის მონაცემებით 2024 წელს 7.9 მლნ. ფრთა შეადგინა, რაც 3.4 პროცენტით აღემატება წინა წლის ანალოგიურ მაჩვენებელს (2023 წელს - 7.629 მლნ ფრთა).

ბოლო 10 წლის განმავლობაში საქართველოს მოსახლეობა დაახლოებით 22 300-ით შემცირდა. საქსტატის მონაცემებით, თუ 2014 წლისთვის მოსახლეობის რაოდენობა 3.71 მილიონს აჭარბებდა, 2024 წლის მდგომარეობით 3.69 მილიონი იყო. მოსახლეობის აღნიშნული რაოდენობა გაიანგარიშება ბუნებრივი მატებისა და გარე მიგრაციის გათვალისწინებით. საქართველოში მოსახლეობის აღწერა 2024 წელს დაიწყო და განახლებული შედეგები მიმდინარე წელს ეტაპობრივად გამოქვეყნდება.სფეროს ექსპერტები ხშირად საუბრობენ იმის შესახებ, რომ სოფლად მცხოვრები მოქალაქეები სულ უფრო ხშირად ტოვებენ საცხოვრებელს და დიდ ურბანულ ცენტრებში ან ემიგრაციაში მიდიან. საქსტატის ბოლო მონაცემებიც ცხადყოფს, რომ ბოლო ათ წელში მნიშვნელოვნად გაიზარდა ქალაქში მცხოვრებთა რიცხვი, სოფლად მცხოვრებთა რაოდენობა კი მცირდება. მაგალითისთვის, ქალაქის მოსახლეობის რიცხვი ათ წელში 133 ათასით გაიზარდა, სოფლად მცხოვრებთა რიცხვი კი 155 ათასით შემცირდა. უფრო კონკრეტულად, 2014 წელს სოფლებში 1.59 მილიონი ადამიანი ცხოვრობდა, 2024 წლისთვის კი რაოდენობა 1.44 მილიონამდე შემცირდა. ათი წლის წინ ქალაქში მცხოვრებთა რიცხვი 2.12 მილიონს აჭარბებდა, 2024 წლისთვის კი რაოდენობა 2.25 მილიონამდე გაიზარდა.„ბიზნესპრესნიუსთან“ საუბრისას ეკონომისტი და სტატისტიკოსი სოსო არჩვაძე აცხადებს, რომ სოფლად მცხოვრები ადამიანების რაოდენობის შემცირება გამოწვეულია როგორც შობადობის კლებით, ასევე გაზრდილი ემიგრაციის მაჩვენებლით.„აღწერათაშორის პერიოდში 2002 -2014 წლამდე სოფლის მოსახლეობა დაახლოებით ¼-ით შემცირდა. ბევრ სოფელში შრომისუნარიანი ადამიანი აღარ არის დარჩენილი. მათი რაოდენობის შემცირება რამდენიმე მიზეზის გამო მოხდა: შობადობის შემცირება, ასევე, მიგრაცია ურბანულ მსხვილ ქალაქებში ან უცხოეთში. ფაქტობრივად, სოფელმა დაკარგა თავისი ეკონომიკური და დემოგრაფიული ფუნქცია. ბავშვების რაოდენობაც აღარ არის დიდი სოფლებში, ზოგიერთ კლასში 1-2 ბავშვია“, - აღნიშნავს არჩვაძე.ეკონომისტის თქმით, საქართველოს სოფლის მეურნეობა ეკონომიკის ყველაზე სუსტი რგოლია. როგორც არჩვაძე ამბობს, უნდა შეიქმნას მოტივაცია, რომ ახალგაზრდა სოფელს დაუბრუნდეს.„სოფლის მეურნეობა რჩება ეკონომიკის ყველაზე სუსტ რგოლად. მეტსაც გეტყვით, შარშან მაგალითად, საქართველოში შემოვიტანეთ 2.2 მილიარდი აშშ დოლარის ღირებულების აგრო-სასურსათო პროდუქცია, რაც თავისი ღირებულებით იმაზე მეტია, ვიდრე ჩვენ ვაწარმოებთ ადგილზე. მართალია ექსპორტიც გავზარდეთ, მაგრამ სალდო ექსპორტსა და იმპორტს შორის ნარჩუნდება ნახევარ მილიარდ დოლარზე მეტი ოდენობით.ჩვენ გვჭირდება მეტი მოტივაცია, რომ ახალგაზრდა თაობამ პირი იბრუნოს სოფლისკენ. საჭიროა მეტი სტიმული, რათა სოფელმა დაიბრუნოს თავისი ეკონომიკური, დემოგრაფიული და სოციალური ფუნქცია, მთიან რეგიონებში კი თავდაცვითი ფუნქცია ისე, როგორც მას ჰქონდა რუსეთის იმპერიის მიერ საქართველოს ანექსიამდე“, - განაცხადა სოსო არჩვაძემ.

"მაკკეინის ინსტიტუტის" გლობალური დემოკრატიის პროგრამების დირექტორი და საქართველოში NDI-ის ოფისის ყოფილი ხელმძღვანელი, ლორა თორნტონი, საქართველოში საპროტესტო აქციის მონაწილეებს რჩევებს აძლევს. კერძოდ, ის გამოეხმაურა "დროას" წევრის მარიკა მიქიაშვილის მიერ X-ზე გამოქვეყნებულ პოსტს, სადაც მიქიაშვილი სერბეთისა და საქართველოს მაგალითებს განიხილავს და აცხადებს, რომ ვუჩიჩის ჩამოგდება უფრო მარტივია, ვიდრე ივანიშვილის.როგორც ლორა თორნტონი წერს, მნიშვნელოვანია, პროტესტის მონაწილეებმა ერთმანეთისგან ისწავლონ და ახალი ტაქტიკები სცადონ. მისივე თქმით, სხვადასხვა საპროტესტო გამოსვლა ერთმანეთს სტიმულს აძლევს, რის მაგალითადაც სლოვაკეთი მოჰყავს."ეს მნიშვნელოვანია - ისწავლეთ ერთმანეთისგან და აიღეთ ახალი ტაქტიკა! ვფიქრობ, ჰონგ კონგის ქოლგის მოძრაობა იყო საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე ინოვაციური და არაჩვეულებრივი საპროტესტო მოძრაობა… (თუმცა ძნელია ჩინეთის დამარცხება). ეს პროტესტი სტიმულს აძლევს ერთმანეთს (სლოვაკეთი და ა.შ.)." - წერს თორნტონი.მისივე განცხადებით, კარგი იქნება, თუ ქართველები ფრანგული პროტესტის ფორმებს გადმოიღებენ და ფერმერები ნაკელით სავსე სატვირთო მანქანებით დედაქალაქში ჩამოვლენ."და შემდეგ არის ფრანგული მიდგომა, სადაც მოჰყავთ სატვირთო მანქანები და ხერგავენ მათ დედაქალაქში! კარგი იქნება, ქართველმა ფერმერებმა ნეხვი ყველა სამთავრობო შენობის წინ დაყარონ!!", - წერს ლორა თორნტონი X-ზე.

„შიდა ბაზარზე გაასმაგებულია ვირის რძის მოხმარება, მოთხოვნას ვერ ვაკმაყოფილებთ“, - ამის შესახებ სახედრების ფერმის „სახე-დარი“ დამფუძნებელმა, თემურ ლომიძემ BM.GE-სთან ისაუბრა. მისი თქმით, წინასწარი ჯავშნები რძეზე აგვისტოს ჩათვლით აქვთ, თუმცა ამ დროისათვის რძე აღარ აქვს და მოთხოვნას ვერ აკმაყოფილებენ.„ვირის რძეზე მოთხოვნა ძალიან არის გაზრდილი. ამ წუთს ვირის რძე აღარ მაქვს, არადა მოთხოვნაა ისეთი, რომ ივლისი - აგვისტოსაც კი მაქვს წინასწარი ჯავშნები. რა გავაკეთო? დავრჩი ისე. რა ყველზე, პარფიუმერიაზე და ექსპორტზეა საუბარი, საკუთარ ბაზარს ვერ ვაკმაყოფილებ. შიდა მოხმარება ვირის რძის გაასმაგებულია. ძირითადად ბავშვებისთვის ყიდულობენ. დაინტერესება იყო ჩინეთიდანაც და ამერიკიდანაც, მაგრამ მე მათ უარი ვუთხარი. ვერ შევძელი მოთხოვნის დაკმაყოფილება.120 სული პირუტყვი მყავს. წლიური წარმადობა გასულ წელს საკუთარი ძალებით 2.5 ტონამდე გავზარდე. მეტი ვერ შევძელით. მსოფლიოში ვირის რძეს ვერ იშოვით, რადგან მოთხოვნა მასზე ძალიან დიდია. შესაბამისად, ჩემთან ჩამოდიან. ვირის რძე გერმანიაში 200 ევრო, ხოლო თურქეთში 300 დოლარი ღირს. ჩემს ფერმაში კი ვირის რძე 80 ლარი ღირს, თუმცა ფასის 120 ლარამდე ზრდას ვაპირებ“, - ამბობს მეწარმე. ის ასევე გაზრდილ ხარჯებზე საუბრობს, რომელიც დაახლოებით 30%-მდე.შეგახსენებთ, ვირების ფერმა „სახე-დარი“ გარდაბნის რაიონის სოფელ სააკაძეში 20-30 ჰა ტერიტორიაზე მდებარეობს და 2016 წელს დაფუძნდა. მისი წლიური წარმადობა გასულ წელს 2.5 ტონა იყო. ფერში 120 სული პირუტყვი ბინადრობს.

ძალიან მარტივად შეიძლება, რომ აღმოსავლეთ საქართველოში შიმშილი გვქონდეს,“ - ამის შესახებ „საქართველოს მწვანეთა მოძრაობა - დედამიწის მეგობრების“ თავმჯდომარემ ნინო ჩხობაძემ 28 ნოემბერს, რადიო „პალიტრასა“ და „პალიტრანიუსის“ გადაცემაში „საქმე“ სტუმრობისას განაცხადა.მისი თქმით, ბოლო წლებია ჰექტრობით მიწები ხმება და ფერმერები მოსავალს ვერ იღებენ.„კლიმატური პრობლემები იმდენად მკაფიოდ ჩანს, რომ ძალიან ბევრ ქვეყანას ძალიან გაუჭირდება. ჩვენც ძალიან გაგვიჭირდება, განსაკუთრებით აღმოსავლეთ საქართველოს, სადაც წყლის დეფიციტი გვაქვს. დაგვემართება ის, რაც უკვე გვემართება პერიოდულად - ჰექტრობით მიწები ხმება და მოსახლეობა მოსავალს ვერ იღებს. ერთია გვალვა და მეორე, კახეთში ქარბორბალა აქამდე გაგონილიც არ გვქონდა, მაგრამ წელს ესეც დაფიქსირდა. როდესაც პროფესიონალებს ვკითხეთ, რამდენად იყო შანსი მისი განმეორების, პასუხს ვერავინ გვცემს, რადგან მისი პროგნოზირება სრულიად შეუძლებელი გახდა. ამასთან, ადგილზე არარსებული დაკვირვების სისტემის გამო ბევრი დეტალის გაგებაც შეუძლებელი გახდა. მხოლოდ ადგილობრივების ნათქვამის საფუძველზე გახდა შესაძლებელი ინფორმაციის მოგროვება.რისკების ზონების იდენტიფიცირება იმედია უახლოეს მომავალში იქნება შესაძლებელი, მაგრამ მარტო ეს, საქმეს არ შველის. გვჭირდება კონკრეტული ქმედებები, არის მოსახლეობასთან სამუშაო. ჩემდა სამწუხაროდ, არცერთ პოლიტიკურ ნაწილს არ აქვს გათვითცნობიერებული, რომ ყველაზე დიდი საფრთხის წინაშე ვდგავართ, რადგან ძალიან მარტივად შეიძლება, რომ აღმოსავლეთ საქართველოში შიმშილი გვქონდეს, მოსავალს დიდი ხანია ხალხი ვეღარ იღებს დასავლეთ საქართველოშიც და ეს ბოლო წლების განმავლობაში გრძელდება. ამაზე არანაირი რეაგირება არ არსებობს, სახელმწიფოს ნება უნდა იყოს აქ ძალიან დიდი, რაც არ არსებობს“, - განაცხადა ჩხობაძემ.

მარაკუიის, იმავე ვნების ხილის, სამშობლო სამხრეთი ამერიკაა, რეგიონი კონტინენტის შუა ნაწილში. დღეს ამ ხილს აშენებენ ტროპიკული და სუბტროპიკული ჰავის ქვეყნებში, აშშ-ის რამდენიმე შტატში (ცნობები ამ ეგზოტიკური ხილის შესახებ იხ. 2022 წლის 28 ნოემბრის "მამულ-დედულში"), ჩვენთან კი ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ლიხაურში იისფერი მარაკუიის პირველი კომერციული პლანტაცია დავით ავსაჯანიშვილმა გააშენა.- როგორ გადაწყვიტეთ გაგეშენებინათ იმ ხილის პლანტაცია, რომელიც დღემდე ვერავინ გაბედა?- მეუღლე ჩინელი მყავს, დაოჯახების შემდეგ სამი წელიწადი ჩინეთში ვიცხოვრეთ, სადაც მრავალი ეგზოტიკური ხილია, მათ შორის საკმაოდ გავრცელებულია მარაკუია. მოსახლეობას უყვარს და ჩვენც ხშირად ვყიდულობდით. აქ რომ ჩამოვედი, ერთხელ სუპერმარკეტში ვნახე და ძალიან მაღალი ფასი ედო. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენს ქვეყანაში ამ ხილს ჯერ კარგად არ იცნობდნენ, შემოტანიდან ორ-სამ დღეში დახლზე აღარ იყო, მოთხოვნა იმდენად დიდი აღმოჩნდა.მარაკუია წარმოშობით სამხრეთ ამერიკიდან არის, მაგრამ გაკულტურების, სამრეწველო ჯიშების გამოყვანის შემდეგ მთელი მსოფლიოს თბილ ქვეყნებში გავრცელდა. ეს მცენარე შედარებით ადვილი მოსაყვანია, ძალიან კარგად ხარობს სამხრეთ ჩინეთში, ასევე ინდონეზიაში, კენიაში, ახალ ზელანდიაში, ავსტრალიაში, ვიეტნამში... როცა მარაკუიის საქართველოში გაშენება გადავწყვიტე, საგანგებოდ ჩავედი ალბანეთში, სადაც მარაკუიის მოყვანა ჩვენი ქვეყნის მსგავსს კლიმატში მოახერხეს. დაახლოებით იგივე განედია, რაც ჩვენთან, ჰავაც მიახლოებულია. რაკი ალბანეთში გაამართლა, სათესლე მასალა იქიდან წამოვიღე.წარმოშობით ყაზბეგიდან ვარ, იქ გავიზარდე... რა თქმა უნდა, ოჯახს მეურნეობა გვქონდა. ყაზბეგში კარტოფილი, კომბოსტო, სტაფილო, მხოლოდ ბაღჩეული ხარობს. მარაკუიის გასაშენებლად კი მიწა ოზურგეთის რაიონის სოფელ ლიხაურში ვიყიდე. ვინაიდან ჯერ გამოუცდელი ვარ, რაღაცები შემეშალა. ზუსტად ის ადგილი, სადაც მარაკუია გავაშენე, ძალიან ცივია, ოზურგეთის სტანდარტების მიხედვითაც კი ძალიან ცივი. ზღვასთან სიახლოვეს ჯობდა, თუმცა იქ მიწა ძვირია. ლიხაურში 2 ჰექტარი მიწა შევიძინე, ნაკვეთის ნაწილზე პლანტაცია გავაშენე ტალავრებით, სარწყავი სისტემით, სატუმბი სადგურით... ბათუმში ვცხოვრობ, ოზურგეთში ყოველდღე სიარულს ვერ ვახერხებ, ამიტომაც შეძლებისდაგვარად ავტომატიზაცია დავნერგე ჩემს პლანტაციაში. მაგალითად, მორწყვის "რობოტი" გვაქვს - ანუ კომპიუტერი, რომელიც რწყვასა და სასუქის მიწოდებას მართავს. დისტანციურად, ინტერნეტითაც იმართება და ადგილზეც, ერთადერთი ღილაკის მეშვეობით. ხმოვანი ინტერფეისი აქვს, მორწყვის მიმდინარეობისა და მართვის ინსტრუქციებს ქართულად იძლევა, სინთეზური ხმით ლაპარაკობს, ამცნობს ოპერატორს, რამდენი ხნით არის ჩართული მორწყვა, როგორ შეიძლება მისი გაგრძელება, შეწყვეტა და სხვა.- როდის დარგეთ მარაკუია?- პირველი პარტია აპრილში, მეორე - ივნისში ანუ საკმაოდ გვიან, რადგან ბევრი სამუშაო იყო, ყველაფერი რომ მომეწესრიგებინა. ნარგავები ზრდაში კარგად წავიდა... რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, ნარგავები ბათუმში ჩემს სახლში, მე-19 სართულზე გამოვიყვანე. როგორც გითხარით, ალბანეთიდან თესლი წამოვიღე, თორემ ნერგების ჩამოტანა საქართველოში არარეალური იქნებოდა. ათიათასობით ძირი რომ წამომეღო, მაშინ შეიძლებოდა ფასდაკლებაზე ფიქრი, მაგრამ არა ასეთი მცირე რაოდენობის ნერგებზე. თესლი უფასოდ გამომატანეს და როგორც მოგახსენეთ, ჩემს სახლში გამოვიყვანე.- როგორ?- თავიდან პატარა ქოთნებში, სპეციალური, ტროპიკული ნიადაგით... ზრდა რომ დაიწყო, შემდეგ ფეისბუკჯგუფში ერთმა ამერიკელმა გოგონამ ფოტო გამოაქვეყნა, როგორ გამოიყვანა ტროპიკული ხილი ჰიდროპონიკის დანადგარით. ყველაზე მეტად ჯგუფში რამაც გაგვაკვირვა, დათესვიდან ორ თვეში მცენარეს უკვე ყვავილი, სამ თვეში კი ნაყოფი ჰქონდა. ამის შემდეგ გადავწყვიტე, ჩემთანაც ჰიდროპონიკის დანადგარი დამედგა, ნერგები გამომეყვანა.- უფრო დეტალურად აგვიხსენით...- ჰიდროპონიკა მცენარეების ნიადაგის გარეშე, მხოლოდ სასუქის ხსნარით მოყვანას ნიშნავს. სასუქი მცენარისთვის სასურველი კონცენტრაციით ზავდება, მუდმივად მიმდინარეობს ამ კონცენტრაციის მონიტორინგი, რათა ოპტიმალურად შეერგოს ფესვთა სისტემას. ჩითილები ირგვება სუბსტრატში - ქოქოსის ქერქში, ტორფში ან აგროპერლიტში, რომელიც ხსნარს იწოვს და სინესტეს ინარჩუნებს, სწრაფი ზრდისთვის გამოიყენება ხელოვნური განათებაც. ამ გზით ბევრი ნერგის გამოყვანა შეიძლება შედარებით პატარა ფართობზე და მოკლე დროში. ჰიდროპონიკით ნერგები იმდენად მალე იზრდება, ორ კვირაში უკვე ძალიან მკვეთრი შედეგი ჰქონდა. ასე სამზარეულოში და შემდგომ აივანზე ათასზე მეტი ძირი გამოვიყვანე. კარგად გაიხარა! ნაკვეთის დროულად მომზადება ვერ მოვასწარი, დროებით ხუთასი ნერგის ქოთნებში გადარგვამ მომიწია, რაც საკმაოდ შრომატევადი იყო. სამაგიეროდ, ყველა ძირი ჯანსაღი და კარგი გამოვიდა... სხვათა შორის, ამჟამად ნაკვეთში საჩითილე სათბურს ვაშენებ.განაგრძეთ კითხვა

მთავრობის დადგენილებით, სოფლის განვითარებისა და სურსათის ეროვნულ სააგენტოს უფლება მიეცათ რამდენიმე თვით დასაქმებულთა რაოდენობა 175-ით გაზარდოს. ცვლილებების მიზანია „თხილის წარმოების ხელშეწყობის პროგრამის" ხელშეწყობა.„მიეცეთ თანხმობა, რომ ამ დადგენილების პირველ მუხლში აღნიშნული „თხილის წარმოების ხელშეწყობის პროგრამის“ ფარგლებში 2024 წელს არამუდმივი ამოცანების შესასრულებლად შრომითი ხელშეკრულებით დასაქმებულ პირთა რაოდენობა სოფლის განვითარების სააგენტოს განესაზღვროს არაუმეტეს 100 ერთეულით 4 თვით, 15 ერთეულით – 6 თვით, 60 ერთეულით – 9 თვით და დაფინანსდეს „თხილის წარმოების ხელშეწყობის“ პროგრამიდან, ხოლო სურსათის ეროვნულ სააგენტოს – არაუმეტეს 90 ერთეულით 3 თვით, „აზიური ფაროსანას წინააღმდეგ გასატარებელი ღონისძიებების“ პროგრამიდან, შეთანხმებული ლიმიტის ფარგლებში“, - წერია მთავრობის დადგენილებაში.

სართიჭალაში მდებარე მეცხოველეობის ფერმა „აგრომაქს ბიფი“ ფართოვდება და ახალი ფერმის მშენებლობას ვაზიანში იწყებს. კომპანიის სიახლეებზე „აგრომაქს ბიფი“ დამფუძნებელი, კოტე კვერნაძე BM.GE-თან დ საუბრობს„აგრომაქს ბიფი“ საქართველოში მეხორცული საქონლის წარმოებაში აქტიურად მონაწილეობს და ამ მიმართულებით ადგილობრივი მოთხოვნის დაკმაყოფილებას ცდილობს.კომპანიის წარმომადგენლის განმარტებით, ახალი ფერმის მშენებლობა ვაზიანში 2 მლნ დოლარის ინვესტიციით მიმდინარეობს. პროექტის პირველი ეტაპი, ერთ თვეში დასრულდება, ხოლო სრული კომპლექსი 2025 წლის გაზაფხულისთვის დაიწყებს მუშაობას. ამით ფერმის წარმოება გაორმაგდება.აღსანიშნავია, რომ ახალი ფერმა ვაზიანში გარდაბნის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე შენდება და მას „გარდაბნის მეცხოველეობა“ ერქმევა.როგორც კვერნაძე აცხადებს, საქართველოში მეხორცული მიმართულების განვითარებას დიდი პოტენციალი აქვს, რადგან ბაზარი პრაქტიკულად ცარიელია და ბაზრის მოთხოვნებს მხოლოდ რამდენიმე პატარა ფერმერული მეურნეობა უზრუნველყოფს.„ჩვენი ფერმა ორ ლოკაციაზე ფუნქციონირებს. პირველი ეტაპი, სადაც ხბოები იბადებიან, დმანისშია, ხოლო შემდეგ ცხოველები სართიჭალაში გადაგვყავს, სადაც მათი მოსუქების პროცესი იწყება. როცა პირუტყვი სასურველ წონას მიაღწევს, პროდუქცია სასაკლაოზე გადადის და იქიდან ქსელურ მარკეტებში იყიდება“, - განმარტავს კვერნაძე.ამ ეტაპზე „აგრომაქს ბიფის“ ფერმაში დაახლოებით 1000 პირუტყვია, რაც მოიცავს როგორც დედა ჯგუფს, ისე მოსასუქებელ პირუტყვს. ფერმის პროდუქცია ძირითადად საქართველოში არსებულ დიდ მარკეტებში (კარფური, გუდვილი, აგროჰაბი) იყიდება. კვერნაძის თქმით, ამჟამად მათი ფერმის პროდუქცია მცირე წარმოების გამო, ექსპორტზე არ გადის.bm.ge

მცენარეთა დაცვის საშუალებების მწარმოებელი კომპანიის BAYER-ის ინოვაციური ფუნგიციდი პრევიკურ ენერჯი ეფექტურად იცავს ბოსტნეულ და ბაღჩეულ კულტურებს სხვადასხვა დაავადებისგან, მათ შორის ფესვის სიდამპლეებისა და ჭრაქისგან. ის, ასევე, მარტივად უმკლავდება Phytophthora-ს გვარის ზოგიერთ პათოგენს.პრევიკურ ენერჯი სისტემური მოქმედების უნარის მქონე ორ ნივთიერებას – პროკამოკარბჰიდროქლორიდსა და ალუმინის ფოსეთილს შეიცავს. პრეპარატის შემადგენელ ორივე ნივთიერებას გააჩნია მოქმედების იდენტური სპექტრი, თუმცა განსხვავებული მოქმედების მექანიზმი, რაც გაძლიერებულ ფუნგიციდურ ეფექტს იძლევა. ამასთანავე, პრევიკურ ენერჯის კომპონენტები მოკლე დროში აღწევენ და გადაადგილდებიან მცენარის სისტემაში, რაც პრეპარატის სწრაფ მოქმედებას განაპირობებს. მას აქვს მცენარის ზრდა-განვითარების სტიმულირების უნარიც.  როგორ გამოვიყენოთ პრევიკურ ენერჯი? პრეპარატის მოხმარება შესაძლებელია როგორც ღია გრუნტში, ისე სასათბურე მეურნეობებში. ის გამოიყენება ბოსტნეული და დეკორატიული კულტურების ნიადაგის ან ჩითილების დასამუშავებლად. პრევიკურ ენერჯი შეგიძლიათ პირდაპირ შეასხუროთ მცენარეს, ან მორწყვის გზით შეიტანოთ ნიადაგში. გაითვალისწინეთ, რომ ფიტოტოქსიკურობის რისკის გამო, არ არის რეკომენდებული მისი გამოყენება ხელოვნურ სუბსტრატზე დარგულ ჩითილებზე.პრევიკურ ენერჯის გამოყენების უფრო დეტალური ინსტრუქციისთვის დაუკავშირდით „აგროსფეროს“ კონსულტანტებს შემდეგ ნომერზე: +995 322 500 900 ან ეწვიეთ კომპანიის მაღაზიათა ქსელს. 

„გასულ წელთან შედარებით წლევანდელი მოსავალი დაახლოებით 20-30%-ით მცირე იქნება“ - როგორც კივის მწარმოებელთა ასოციაციის დამფუძნებელმა, დემურ ფიფიამ „ბიზნესპრესნიუსთან“ განაცხადა, ამის მიზეზი პროდუქტის ფესვთა სისტემის ავადმყოფობაა.„გასულ წელთან შედარებით წლევანდელი მოსავალი დაახლოებით 20-30%-ით მცირე იქნება, ამის მიზეზი კივის ფესვთა სისტემის ავადმყოფობაა, რომელიც დიდი ალბათობით, კალიიდან გავრცელდა. მკურნალობაზე გვყავდნენ კვლევითი ინსტიტუტიდან წარმომადგენლები, რომლებმაც აიღეს ნიმუშები, მაგრამ საბოლოოდ ვერაფერი დაადგინეს. ხმება კივი და არ ვიცით, როგორ ვუმკურნალოთ“, - განაცხადა დემურ ფიფიამ.მისი თქმით, წელს ხილის ექსპორტზე გატანაც, გასულ წელთან შედარებით, მცირე მოცულობით იქნება შესაძლებელი.„ექსპორტზე გატანას ვგეგმავთ დაახლოებით 200 ტონას, თუმცა შარშანდელთან შედარებით (250 ტონა) ეს მოცულობა ნაკლებია. ჩვენი ძირითადი ექსპორტიორი ქვეყნებია იაპონია და გერმანია. მაგალითად, იაპონია ევროპის არცერთი ქვეყნიდან არ ყიდულობს კივს, რადგან ჩვენი კივი უფრო მოსწონს. ახალი ზელანდიის შემდეგ, ჩვენი პროდუქტი არის მეორე ადგილზე, მაგრამ ამ ფაქტს ყურადღება არ ექცევა და ეს ძალიან ცუდია. უნდა დაინტერესდეს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო, კვლევითი ინსტიტუტები, მაგრამ რეაგირება არსაიდან არ არის“, - აღნიშნავს ასოციაციის ხელმძღვანელი.