1764658492
8 გამოწვევა, რომელიც საქართველოს ზოგადი განათლების სისტემაშია
განათლების სამინისტრომ დღეს ზოგადი განათლების სისტემის რეფორმის ეროვნული კონცეფცია წარადგინა. დოკუმენტში საუბარია საქართველოს ზოგადი განათლების სისტემის გამოწვევებზეც და აღნიშნულია, რომ „არსებული სისტემა სრულად ვერ უზრუნველყოფს ისეთი განათლების მიწოდებას, რომელიც მოსწავლეს ჩამოაყალიბებს სახელმწიფოებრივად მოაზროვნე, პასუხისმგებლობის მქონე, კონკურენტუნარიან მოქალაქედ“.
ამ გამოწვევების ჩამონათვალში შეხვდებით პრობლემებს, რომლებიც დაკავშირებულია საგანმანათლებლო პროგრამის შინაარსთან, სასკოლო ცხოვრებასთან, სასწავლო გარემოსთან, მასწავლებელთა კვალიფიკაციასთან და ა.შ.
უფრო კონკრეტულად, „ბიზნესპრესნიუსი“ ზოგადი განათლების სისტემის რეფორმის ეროვნული კონცეფციის მიხედვით გთავაზობთ 8 გამოწვევას, რომლის წინაშეც ზოგადი განათლების სისტემა დგას:
1. საგანმანათლებლო პროგრამის შინაარსი - დღეს გამოწვევად რჩება სასწავლო შინაარსების არათანაბარი გადანაწილება, ჭარბი აკადემიური დატვირთვა, ნაკლები ინტერაქცია და პრაქტიკული გამოცდილება.
2. სასწავლო რესურსები - თავისუფალმა საბაზრო მექანიზმებმა და კონკურენციის ხელშეწყობის პოლიტიკამ ვერ უზრუნველყო ისეთი მაღალი ხარისხის სახელმძღვანელოების შექმნა, რომლებიც მოსწავლეს მისცემს თითოეული საგნისთვის აუცილებელ საბაზო ცოდნას, განუვითარებს სისტემური აზროვნებისა და ღრმა გაგების უნარს. დღეს სახელმძღვანელოთა ნაწილი მოსწავლეს მხოლოდ ფრაგმენტულად აწვდის სასწავლო მასალას.
3. სასკოლო ცხოვრება - თანამედროვე სკოლაში სასწავლო პროცესი უმეტესწილად ორიენტირებულია სასწავლო გეგმის შესრულებაზე, საათობრივ ნორმებსა და შეფასების პროცედურებზე. მიუხედავად ცალკეული ინიციატივებისა, სასკოლო ცხოვრება, ხშირ შემთხვევაში, ვერ სცდება კლასის სივრცეს და სრულყოფილად ვერ პასუხობს ბავშვის ინტერესებს, შემოქმედებით პოტენციალსა და სოციალური უნარების განვითარებას.
4. კავშირი განათლების საფეხურებს შორის - ქართული განათლების სისტემის ერთ-ერთი გამოწვევაა ურთიერთკავშირის ნაკლებობა განათლების სხვადასხვა საფეხურს – სკოლამდელ აღზრდასა და სკოლას, სკოლასა და პროფესიულ თუ უმაღლეს განათლებას შორის.
5. მასწავლებელთა კვალიფიკაცია - მასწავლებელთა რესურსის თვალსაზრისით, ქვეყანაში შეიმჩნევა საკადრო სიჭარბე გარკვეული დისციპლინების მიმართულებით, მაშინ როდესაც ზოგიერთ დისციპლინაზე ხშირად კადრების დეფიციტია. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების არსებული პროგრამები და გადამზადების მექანიზმები ხშირად ვერ პასუხობს ვერც მასწავლებლის და ვერც სკოლის საჭიროებას. განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა ახალი საგნების დანერგვასა და ამ მიმართულებით მასწავლებლების გადამზადებას, მაშინ, როდესაც შედარებით ნაკლები სისტემური მხარდაჭერა აქვს ფუნდამენტურ საგნებს – ქართულ ენასა და ლიტერატურას, ისტორიას, გეოგრაფიას, მათემატიკას, ფიზიკას, ქიმიას, ბიოლოგიას.
6. სასწავლო გარემო - სწავლისთვის შესაბამისი გარემოს შექმნა დღესაც მნიშვნელოვან გამოწვევად რჩება. დიდ ქალაქებში სკოლები ხშირად გადატვირთულია მოსწავლეებით. სოფლებსა და მცირე დასახლებებში საგანმანათლებლო ინფრასტრუქტურული რესურსი კლებულობს დემოგრაფიული შემცირების, მოსახლეობის ურბანულ ცენტრებში გადინების პარალელურად. ამასთანავე, სისტემაში მწვავედ დგას სპორტული ინფრასტრუქტურის, ლაბორატორიების, ბიბლიოთეკების, კვების ობიექტების, კეთილმოწყობილი საერთო სივრცეებისა და ადაპტირებული გარემოს დეფიციტი, რაც საბოლოოდ გავლენას ახდენს როგორც სასწავლო პროცესის ხარისხზე, ისე მოსწავლეთა კეთილდღეობასა და მასწავლებელთა სამუშაო გარემოზე. ეს, თავის მხრივ აფერხებს სწავლების ინოვაციური მიდგომების დანერგვას და ვერ ქმნის იმ სივრცეს, რომელიც სრულყოფილად შეუწყობს ხელს ბავშვის აკადემიურ, სოციალურ და ფიზიკურ განვითარებას.
7. სასწავლო პროცესის ინკლუზიურობა - ინკლუზიური სწავლების კონცეფციის დანერგვამ, სამართლებრივი და ადმინისტრაციული საფუძვლების გაჩენამ, რომლის მიხედვითაც სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე მოსწავლეებს მიეცათ შესაძლებლობა, სრულად ჩაერთონ სასწავლო პროცესში, გაზარდა განათლების ხელმისაწვდომობა. თუმცა, განათლების სისტემამ ვერ უზრუნველყო საჭირო რაოდენობისა და კვალიფიკაციის სპეციალისტთა მოზიდვა და ეფექტიანი განაწილება, რაც აუცილებელია ინკლუზიური განათლების სრულფასოვნად განხორციელებისთვის. სპეციალური მასწავლებლები, ფსიქოლოგები, ქცევისა და მეტყველების თერაპევტები და სხვა სპეციალისტები, როგორც რაოდენობრივი, ისე თვისებრივი თვალსაზრისით, კვლავ გამოწვევას წარმოადგენს.
8. მართვისა და დაფინანსების სისტემა - სკოლების მხარდაჭერის პროცესში განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება საგანმანათლებლო რესურსცენტრებს, რომლებიც ამ ეტაპზე სრულფასოვნად ვერ უზრუნველყოფენ რაიონულ დონეზე სკოლების პროფესიულ მხარდაჭერას და საჭიროებენ ინსტიტუციურ გაძლიერებას. სკოლების ნაწილი ფუნქციონირებს მინიმალური რესურსებით და ვერ ახერხებს მოსწავლეებისთვის დამატებითი საგანმანათლებლო სერვისების შეთავაზებას, მათ შორის, არაფორმალური განათლების მიმართულებით.
მსოფლიო
სხვადასხვა
1764568630
1-ელი დეკემბრის ამინდის პროგნოზი1-ელ დეკემბერს, საქართველოს ტერიტორიის უმეტესს ნაწილზე ნალექია მოსალოდნელი. სინოპტიკოსების პროგნოზით, ყველაზე მაღალი ტემპერატურა - +16 გრადუსი დასავლეთ საქართველოს რამდენიმე ქალაქშია ნავარაუდევი, ხოლო ყველაზე დაბალი ტემპერატურა - +1 გრადუსი გუდაურში.ამინდის პროგნოზი ქალაქების მიხედვით:გაგრა +12 - წვიმასოხუმი +14 - წვიმაზუგდიდი +16 - წვიმამესტია +5 - წვიმაფოთი +16 - წვიმაბათუმი +16 - წვიმაოზურგეთი +16 - წვიმაქუთაისი +16 - წვიმაამბროლაური +12 - წვიმაახალციხე +12 - წვიმაბორჯომი +10 - წვიმაბაკურიანი +7 - წვიმაგორი +12 - უმეტესად ღრუბლიანიცხინვალი +11 - უმეტესად ღრუბლიანისტეფანწმინდა +5 - ღრუბლიანიგუდაური +1 - თოვლითელავი +13 - ღრუბლიანირუსთავი +14 - უმეტესად ღრუბლიანითბილისი +14 - უმეტესად ღრუბლიანი
1764308100
28 ნოემბრის ამინდის პროგნოზიდასავლეთ საქართველოში - დროგამოშვებით ღრუბლიანობის მომატება. უმეტესად უნალექოდ. აღმოსავლეთის ქარი 10-15მ/წმ. ჰაერის ტემპერატურა: დაბლობშიღამით +5, +10°, დღისით +19, +24°; მთაში ღამით -3, +2°, დღისით +17, +22°; მაღალმთაში ღამით -6, -1°, დღისით +14, +19°.აღმოსავლეთ საქართველოში - დროგამოშვებით ღრუბლიანობის მომატება. უმეტესად უნალექოდ. ზოგან შესაძლებელია ნისლი. აღმოსავლეთის ქარი 7-12მ/წმ. ჰაერის ტემპერატურა: ბარში ღამით 0, +5°, ზოგან -5°-მდე; დღისით +11, +16°; მთაში ღამით -7, -2°, დღისით +12,+17°; მაღალმთაში ღამით -5, 0°, ზოგან -9°-მდე, დღისით +4, +9°, ზოგან +16°-მდე.
1764221756
27 ნოემბრის ამინდის პროგნოზიდასავლეთ საქართველოში - დროგამოშვებით ღრუბლიანობის მომატება. უმეტესად უნალექოდ. აღმოსავლეთის ქარი 7-12 მ/წმ. ჰაერის ტემპერატურა: დაბლობშიღამით +3, +8°, დღისით +17, +22°; მთაში ღამით -3, +2°, დღისით +15, +20°; მაღალმთაში ღამით -4, +1°, დღისით +12, +17°. აღმოსავლეთ საქართველოში - დროგამოშვებით ღრუბლიანობის მომატება. უმეტესად უნალექოდ. აღმოსავლეთის ქარი 7-12 მ/წმ. ჰაერის ტემპერატურა: ბარში ღამით +1, +6°, ზოგან -4°-მდე, დღისით +13, +18°; მთაში ღამით -5, 0°, დღისით +11°, +16°; მაღალმთაში ღამით -7, -2°, დღისით +4, +9°, ზოგან +14°-მდე.
1764073106
TikTok-ის სქროლვა „ტვინის ლპობას“ იწვევს - კვლევაამერიკის ფსიქოლოგთა ასოციაციის ახალი კვლევის თანახმად, TikTok-ზე სქროლვამ შეიძლება „ტვინის ლპობა“ გამოიწვიოს. ამ თემაზე მასალას ევრონიუსი აქვეყნებს და წერს, რომ გასულ წელს, ოქსფორდის ლექსიკონის წლის სიტყვად „ტვინის ლპობა“ დასახელდა. ესაა ტერმინი, რომელიც გამოხატავს შეშფოთებას „დაბალი ხარისხის ონლაინ კონტენტის ჭარბი რაოდენობით მოხმარების, განსაკუთრებით სოციალურ მედიაში“ ზემოქმედების გამო.ეს ცნება გულისხმობს გონებრივ დაქვეითებას - როდესაც ადამიანს უჭირს ფოკუსირება, ვერ აღიქვამს ინფორმაციას ისე, როგორც ადრე, აღარ სწავლობს, აღარ ვითარდება, მხოლოდ ერთფეროვანი, ტვინისთვის არაფრისმიმცემი საქმიანობით არის დაკავებული.ამერიკის ფსიქოლოგთა ასოციაციის ბოლოდროინდელი დასკვნები ადასტურებს, რომ ტვინის „ლპობა“ არა მხოლოდ რეალობაა და მეტია, ვიდრე უბრალოდ გვერდითი მოვლენა: ეს არის რეალური ნეიროკოგნიტური სინდრომი, რომელიც გაზომვად ზიანს იწვევს.კვლევას საკმაოდ გრძელი სახელწოდება აქვს: „კვება, გრძნობები და ფოკუსირება: სისტემატური მიმოხილვა და მეტაანალიზი, რომელიც იკვლევს მოკლე ვიდეოების გამოყენების კოგნიტურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებულ კორელაციებს“. ეს ნაშრომი პირდაპირ აკავშირებს ალგორითმებზე დაფუძნებული პლატფორმებიდან, როგორიცაა TikTok, Instagram Reels და YouTube Shorts, მოკლე ვიდეო კონტენტს (SFV) ტვინის „ლპობას“.მკვლევარებმა გააანალიზეს 71 კვლევის 98,299 მონაწილის მონაცემები და აღმოაჩინეს, რომ რაც უფრო მეტ მოკლე ვიდეოს უყურებს ადამიანი, მით უფრო ცუდი კოგნიტური მაჩვენებლები აქვს მას ყურადღებისა და ინჰიბიტორული კონტროლის თვალსაზრისით.კვლევაში ნათქვამია: „მაღალი სტიმულირების, სწრაფი ტემპის მქონე კონტენტის განმეორებითმა ზემოქმედებამ შეიძლება ხელი შეუწყოს შეჩვევას, რომლის დროსაც მომხმარებლები კარგავენ მგრძნობელობას უფრო ნელი და უფრო შრომატევადი კოგნიტური ამოცანების მიმართ, როგორიცაა კითხვა, პრობლემების გადაჭრა ან ღრმა შესწავლა“.ავტორები აღნიშნავენ, რომ შეჩვევა ასტიმულირებს ტვინის ჯილდოს სისტემას, რაც აძლიერებს ჩვეულ გამოყენებას, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს „სოციალური იზოლაცია, ცხოვრებით კმაყოფილების დაქვეითება და თვითშეფასების და სხეულის იმიჯის დაქვეითებაც კი“. თითქოს ეს საკმარისი არ იყოს, პლატფორმების გაზრდილი გამოყენება ასევე დაკავშირებულია ძილის დარღვევასთან, შფოთვის მომატებასთან და მარტოობასთან.მოკლედ, დაბალი ხარისხის ციფრული კონტენტის ჭარბ ზემოქმედებას შესამჩნევი გავლენა აქვს ჩვენი ტვინის ფუნქციონირებაზე. რაც უფრო მეტს უყურებთ მოკლემეტრაჟიან ფილმებს ისეთ პლატფორმებზე, როგორიცაა TikTok, მით უფრო მცირდება ყურადღების ხანგრძლივობა, რაც გავლენას ახდენს ფსიქიკურ ჯანმრთელობასა და კრიტიკულ აზროვნებაზე.jandacva.ge
1764050800
25 ნოემბრის ამინდის პროგნოზი25 ნოემბერს ქუთაისში უნალექო ამინდს ელოდებიან, დღისით +20 და ღამით +10 გრადუსია მოსალოდნელი.ასევე უნალექო დღეა ნავარაუდევი ოზურგეთში, დღისით +19 გრადუსი დაფიქსირდება, ღამით კი +5. ბათუმშიც მზიანი დღე იქნება. დღისით ჰაერი +18 გრადუსამდე გათბება, ხოლო ღამით +8 გრადუსი დაფიქსირდება.უნალექო ამინდია მოსალოდნელი ფოთში. დღისით +20 გრადუსი დაფიქსირდება, ღამით კი +10 გრადუსია მოსალოდნელი. ასეთივე ამინდი იქნება ზუგდიდში, დღისით ტემპერატურა +20, ღამით კი +4 გრადუსია ნავარაუდევი.უნალექო დღეა სოხუმში. +19 გრადუსია მოსალოდნელი დღისით, ღამით +9 გრადუსი დაფიქსირდება.მესტიაში უნალექო დღეა ნავარაუდევი, დღისით +14 გრადუსი იქნება, ღამით კი -2 გრადუსი დაფიქსირდება. ამბროლაურშიც უნალექო ამინდი იქნება. ჰაერი +18 გრადუსამდე გათბება, ღამით კი +2 გრადუსი დაფიქსირდება.მზიანი ამინდია ჭიათურაშიც, დღისით +19 გრადუსი, ღამით კი +3 გრადუსი დაფიქსირდება.ახალციხეშიც უნალექო დღეა. დღისით ჰაერი +16 გრადუსამდე გათბება, ღამით კი ტემპერატურა -5 გრადუსი იქნება.ნალექს არც ბორჯომში ელოდებიან. +16 იქნება დღისით, ღამით კი -2 გრადუსი დაფიქსირდება. უნალექო დღეა მოსალოდნელი ბაკურიანში, დღისით +14 გრადუსია მოსალოდნელი, ღამით -6 გრადუსი დაფიქსირდება.მზიან ამინდს ელოდებიან გორში, დღისით +16 გრადუსი, ღამის განმავლობაში კი -2 გრადუსი დაფიქსირდება. მზიანი დღე იქნება ცხინვალში, ჰაერის ტემპერატურა +19 გრადუსი იქნება, ღამით კი -3 გრადუსი დაფიქსირდება.გუდაურში უნალექო დღე იქნება, დღის განმავლობაში +10 გრადუსი დაფიქსირდება, ღამით კი ჰაერის ტემპერატურა -2 გრადუსი იქნება. ომალოშიც უნალექო ამინდი იქნება, დღისით +14, ღამით კი -2 გრადუსი დაფიქსირდება.ლაგოდეხში უნალექო დღეს ელოდებიან. ჰაერის ტემპერატურა დღის განმავლობაში +19 გრადუსი იქნება, ღამით კი +8 გრადუსი დაფიქსირდება. მზიანი დღე იქნება თელავშიც, +18 გრადუსი დაფიქსირდება, ღამით კი +6 გრადუსია ნავარაუდევი.უნალექო ამინდს ვარაუდობენ გურჯაანშიც. დღისით +19 გრადუსი, ღამით კი +7 გრადუსი დაფიქსირდება. სიღნაღში მზიან ამინდს ელოდებიან, დღისით +18 გრადუსია მოსალოდნელი, ღამით +7 გრადუსი დაფიქსირდება.უნალექო დღეა რუსთავში, დღისით +19 გრადუსია მოსალოდნელი, ღამით კი +4 გრადუსი დაფიქსირდება.თბილისში მზიან ამინდს ვარაუდობენ. ჰაერის ტემპერატურა დღისით +19 გრადუსს მიაღწევს, ღამით კი +4 გრადუსი იქნება.
